YOK OLUP GİDEN DATÇA KÜLTÜRÜMÜZ...
11 Eylül 2023, Pazartesi 17:00-İ k i l i -d e d e 'nin çeşmesi..
"İkili dede kim miydi...?
Çok yaman, ama çok çok yaman bir Emecik cengaveri.. Serden geçtisiydi ikili dede..
Çelik bilekli,? demir yürekli, sert, mert...?Bir o kadar da insancıl ve nüktedan...(şimdi esprili mi ne diyorlar)
Uzun boylu, yargınlı ,dağ gibi adamdı İkili dede..?Yaz-kış sadece mintan-şalvar giyerdi.. O kadar..
Bir elinin bir kaç parmağını balık avlamak için dinamit atarken balıklara kurban vermişti..
Soranlara...
"Balıkları yemlerken..?Balıklara yem olduk" derdi..
Düğünlerde, ş e n l i k lerde Rodos'tan gelen kaçak teneke rakısının dibini görüp, ortaya çıkıp şöyle bir efevari dönüp, aniden çömelip ,yerden aldığı bir avuç toprağı havalara savura savura öyle bir "M u ğ l a -Ze y b e ğ i " döktürürdü ki...
Allaaahhh, Allaahhh.. "Atçalı kel Memed Efe "misin bree mübarek.?.
Velhasıl hoplaya zıplaya, havalara sıçraya sıçraya öyle bir oynardı ki..
Yer yerinden oynar, gök kubbe sarsılırdı..
Bizim nesilden hemen hepimizin kursağında ikili dedenin kelle peynirinin, çökeleğinin .. bağırsağında bol köpüklü ayranının artıkları kalmıştır...
Hele hele çeşmesinden akan suyunun, Ab-ı hayatımız, şifa suyumuzdu o çeşmeden akan billur su.
Bizim çocukluğumuzda,1960'lı yıllarda Marmaris-Datça arası 4- 5 saat sürerdi.. Dön allah dön.. (66) bükün tozlu taşlı topraklı virajlı yollarında...?En sağlamımızı bile araba tutardı..
İkili dedemizin emecik -gadıncık havuzundaki mekanı, çeşmesi "dinlenme tesisimiz" idi..
Bilirdik ki, ?oradaki çeşmede elimini yüzümüzü yıkayacağız..? Sersemliğimizi atacağız.. İkili dedenin bedava bol köpüklü ayranını tadacağız.. İstifra etmekten komaya girmiş midemiz.. Bağırsaklarımız kendine geleçek,?Bayram edecek...
İsteyen ikili dedenin ağaçlara asılı kelle peynirinden satın alırdı..
İstirahat anında ikili dedenin anılarını dinlemekte cabası..?Biz çocuklara bahşiş gibi birşey..
İkili dede, Datça'nın önemli tacirlerinden biri olan babam rahmetli Lütfi Özalp'in yakın dostuydu..?Eleee'deki goca dükkanımızın müdavimiydi.. Bu nedenle bizlere ayrı bir ihtimam gösterirdi.
İkili dedemizin herkese anlatmaktan zevk aldığı ve ballandıra ballandıra anlattığı, Biz Datçalıların diline pelesenk olmuş allengirli hikayelerinden biri de şuydu..
O zamanların Datçası işte..."Kuş uçmaz.. kervan geçmez" diyemeyeceğim.. Çünkü Datça bir kuş cennetiydi o zamanlar..?Daha eskiden kervan da geçermiş..?Ben bir defa denk geldim..1963-64 yılları olmalı.. Koca dağdan kömür yüklemiş bir deve kervanı Reşadiye deki dükkanımızın, evimizin önünden geçiyordu...?Koskoca deve kervanının en önünde ağır aksak bir eşek vardı ve çok gülmüştüm..
Babam rahmetli gülüşüme gülmüş..?Alaylı bir şekilde başını sağa sola sallayıp ;
--Oğlum, ?koskoca deve kervanının başını daima bir eşek çeker, demişti..
N e - d e m e k - i s t e d i - b i l m e m ...?
Bak şimdi... İkili dedenin çeşmesini anlatalım derken sohbet yağ gibi kayıp nerelere geldi..
Zülfü yare dokunmadan, sağı solu kurcalamadan biz en iyisi, İkili dedenin en meşhur hikayesini anlatalım..
O günlerin Datçası işte.. "Batının Hakkarisi " denirdi..? Datça'nın meşhur adamları.. Hakimler, savcılar, ağalar, beyler,rakısını şarabını kapan ikili dedenin mekanına gidermiş..?Taze oğlak eti, çökelek peyniri ,bol zeytinyağlı ,limonlu k ı d ı r ı k - z e y t i n eşliğinde birazcık efkar dağıtmak, felekten gün çalmak için..
Bir defasında Muğla Valisi gelmiş. Külüstür cipi ve Avanesiyle... Bol keklik, tavşan avlamışlar ve İkili dedenin oraya çöreklenmişler..
Vali kafayı bulmuş..
--Anlat bakalım İkili dede, ?ayı ile nasıl güreştin..?
Güya ikili dede ile dalga geçecek..
İkili dede yer mi..? Başlamış anlatmaya..
"Bir gece keçilerin ağılından gelen garip homurtularla uyandım.. Ağıla koşturdum.. Bir de vardım ki, içeride bir ayı..
-Ayı senin gibiydi Vali bey..?Sonra bir kapıştık...
(Yani, Datçalıca tabirle "Ayı ile aramızda seninle benim kadar mesafe vardı..)
Vali her gelişinde aynı hikayeyi anlattırır ve kahkahalara boğulurmuş..?Hangi valiydi kim bilir..?
Bu da, ?mazide kalan, öyle bir Datça hikayesi işte..
..?07- 09-2023-Y.?Ziya Özalp
Not : İkili dedenin Ayı ile güreşme ,kıyasıya mücadele etme hikayesi gerçektir..?Dağ gibi adamdı ikili dede,?ayı kurtuluşu kaçmakta bulmuş..
Okunma Sayısı: 562
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.