TÜRK KADINI VE AYDINLANMA -2

KADINLAR DÜNYASININ KESKİN KALEMİ:Ulviye Mevlan(İlk Feminist Dergi-1913)  Türkçe ilk feminist dergi Kadınlar Dünyası dergisidir. 4 Nisan 1913 de ilk sayısı çıkmıştır. Yazar kadrosundan, matbaada çalışan elemanlarına kadar hepsi kadındı. Kadınlar Dünyası'nın ilk kadrosu şu kadınlardan oluşmaktaydı: Nuriye Ulviye Mevlan, Aziz Haydar, Emine Seher Ali, Mükerrem Belkıs, Atiye Şükran, Nebile Akif, Mes'adet Bedirhan, Meliha Cenan.

Derginin çok önemli bir özelliği daha vardı. Müslüman bir kadının fotoğrafının yayımlandığı ilk dergi oldu. Sahibi de N.Mevlan'dı.(1893-1964) İlk 100 sayısı günlük yayımlandı. Dergi 21 Mayıs 1921'e kadar kimi zaman yayınına ara vererek 9 yıl boyunca çıktı. Türkiye için çok önemli…

Dergiden küçük bir alıntı yapmak istiyorum" Biz kadınlar, hukukumuzu kendimiz, bizzat kendi yasalarımızla savunabiliriz…."

İLK KADIN DERNEĞİ(1913); Kadın hareketinde milat:Çalışma hakkının kazanılması:Kadınlar Dünyası yazar ve çalışan kadrosu bir de Dernek kurdu. 28 Mayıs 1913'te kurulan derneğin adı OSMANLI MÜDAFAA-İ HUKUK-I NİSVAN CEMİYETİ  idi. Derneğin tüzüğüne göre" kadın haklarını savunan her kadın" derneğe üye olabilirdi. 

5 Aralık 1913'de, Posta Telgraf Nezareti'nde(Telefon İdaresi)  Müslüman kadına ilk kez kamuda memurluk hakkı tanınmış ve Müslüman kadınlar bu tarihten itibaren çalışma hayatına dahil olmaya başlamıştı. Bu bir milattı ve devamı da gelecekti.

İLK ÜNİVERSİTE HAKKI-1914: OSMANLI KADINLARI DA ÜNİVERSİTEYE GİDECEK BEYLER! Kadınlar Dünyası Dergisi Nisvan Cemiyeti Müslüman kadınlara çalışma yolunu açmıştı. Burada durulmadı. Kadınlar okumalıydı. Hem de üniversitelerde. Dergi sayfalarında şöyle yazılar yazılıyordu:"Biz de maarif(eğitim) vergisi veriyoruz" başlıklar atılmaya başlandı. Çeşitli makaleler, çağrılar yayımlandı. Bu günlerce sürdü. Rusya'daki Müslüman kadınlardan örnekler verildi. 

Nihayet 12 Eylül 1914'de mücadele sonuç verdi. İnas Darülfünun'u( Kadın Üniversitesi) açıldı. Müslüman kız öğrencilere ilk kez yüksek öğrenim hakkı tanındı. 

İLK ERMENİCE FEMİNİST DERGİ-1919 :HAY GİN'İN ETKİSİ; Cemaatin kadınları…

Feminist kadın hakları savunucusu Hayganuş Mark 15 günde bir yayımlanan Hay Gin(Ermeni Kadını) dergisini 1919'da İstanbul'da çıkardı. 14 yıl boyunca yayımlanan Hay Gin, ilk Ermeni feminist dergi oldu. Ermeni cemaati kadınları kendilerini Türk vatandaşı olarak nitelediler. Ayrımcılık istemediler. Bunun mücadelesini yaptılar, haklarını da aldılar.

KURTULUŞ SAVAŞI KARTLARI-1919-1922:Milli Mücadele'de Türk Kadınları da Var!

Kurtuluş Savaşı yıllarında, afişlerde, kartpostallarda kadın imgesi, Kurtuluş Savaşının çok önemli bir işaret fişeğiydi. Selahattin Düzgünoğlu'nun 1919-1922 arasında Kurtuluş Savaşı'na destek için gizlice bastırdığı 80'e yakın aydınlatıcı kartpostalı, çok önemli olmuştur. Düzgünoğlu  bunları gizlice basıp, Anadolu'ya gönderdi. Bu da moral bakımından büyük bir işlev gördü. Kartların altında, şunlar yazılıydı"Emel, Milli, İstikbal, Vatan" ayrıca, kadınların ellerinde hep Türk bayrağı bulunuyordu.  Bunlardan biri de, Ortada Türk Kadını, en üstte Mustafa Kemal ve çevrede de Ulusal kurtuluş kahramanlarının fotoğrafları vardı. 

Bu arada1919'da yayımlanan ismi gibi Kurtuluş Savaşı'nın umudu olan Ümid Dergisi de kapak sayfalarında Türk bayrağına sarılı ve cephelerde mücadele eden kadın imajlarıyla doluydu.