KURTULUŞ'TAN KURULUŞA - SİVAS'IN YOLLARINDA…(28/1)

Mustafa Kemal, Havza'dan sonra Amasya'ya gitmişti. Ancak, onun bütün amaca, Sivas'da bir birlik oluşturmaktı. Bunun yollarını arıyordu.
    Amasya yollarındayken, Sivas'a İtilafçılar(Padişah ve İngilizler diyebiliriz) bir vali atanmıştı. Reşit paşa…Bu vali, daha önce İttihat ve Terakki Partisi'ne, özellikle Talat paşa'ya çok yakındı. Ancak zaman değişmiş, artık Sivas valisiydi. 
    Sivas'a geldiğine bin pişman olmuştu. Sivas ve çevresi Rum-Ermeni çeteleri ve onlarla işbirliği yapan vatan haini çetelerle doluydu. Baş etmesi çok zordu. Çetelerin üzerine gitse, rum ve Ermeni köyleri hemen çetelerden yana oluyor, asker çaresiz kalıyordu. 
    Gelin bu çetelere yakından bakalım;
    *Amasya kazası; Daray nahiyesine Çerkez İbrahim'in beş, 
    *Fındıklı'da Rum Atanaş'ın  yirmi,
    *Karaağaç Köyünde Kosti'nin yirmi, Abacı Lefter'in yirmi kişilik çeteleri,
    *Ladik kazası(ilçesi):Yüzde yirmisi Müslüman,ondan yukarısı Rum olmak üzere üç yüz tutarında çeteler,
    *Erbaa İlçesi; Hacıbey köylü Lefter'in, Koylucaalan köylü İstil'in, Kırkharman köylü Anastas'ın, Karamuklu Karlok köylü Parılos'un kırk kişilik çeteleri,
    *Merzifon ilçesi; Gürcü Ahmet7in(Gürcü ve Türk karışık) altı kişilik çetesi,
    *Gümüşhacıköy ilçesi; Maden bölgesinde Hampo ve Küçük Hampo ile Kadıköylü Angilos'un kırk kişilik Rum çetesi,
    *Havza kazası; Havzalı Adriyan'ın on beş kişilik çetesi,
    *Vezirköprü ilçesi,  Arslanoğlu İlya ve Mina'nın on sekiz, Çakır'ın ve İkipınarlı başka bir Anastas'ın, Karamuklu  Karlok köylü Pavlos'un kırk kişilik çetesi,
    *Hafik İlçesi, otuz kişilik bir Ermeni çetesi,
    *Darende ilçesi, ufak ölçekte çarık hırsızları
    *Tenos Kazası; Boğazlıyan dağlarından inerek köy basan ve yine o dağlara dönen elli kişilik bir Ermeni çetesi,
    *Divriği'de, siyasi bir çete yoksa da, Kasımoğlu İsmail, SÜleymanoğlu İzzet, Hamuçlu Ali,  Zurnacı Hüseyin'in  yol kesme işi yapan çeteleri…
    Tüm bu geniş ve sahipsiz topraklarda, köy ve kasaba basıyor, haraca kesiyor, soyuyor, yakıp yıkıyorlardı. Türk eşkıyası mala ve paraya  çöküyorken, Rum ve Ermeni çeteleri cana da kastediyordu. Bastıkları köyleri yakıp, yıkmadan gitmiyorlardı. Ama hepsi de çeteydi nihayet. 
    Valinin önüne getirilen raporda, çevrede köyleri basan en az  beş yüz eşkıya vardı. 
    Bunlar çok kan dökücüydü. Hepsinin ellerinde Rus, Osmanlı, Avusturya, Alman, İngiliz silahları vardı. 
    Vilayet jandarma alayı kadrosu  1452 piyade ve 480 süvariden  oluşuyordu. Belirli masa başı askeri ayırdıktan sonra geriye eli silah tutan asker sayısı; 523 piyade,  205 süvari diyebiliriz. 
    İşte Sivas ve çevresi bu durumdaydı. 
    Mustafa Kemal, Sivas valisi Reşit paşa'ya sık sık telgraf çekiyor, durum hakkında bilgi veriyordu. Vali iki arada bir derede kalmıştı. Maaşından başka geçinecek bir şeyi de yoktu. Burada valinin durumunu anlatacak değilim. Bu kadar yazayım. Ama zaman içerisinde, vali Mustafa Kemal ve arkadaşlarından yana tavır alacaktır…
    Peki böyle bir yerde nasıl kongre toplanacaktı?

Okunma Sayısı: 351