GÜNCELLENMİŞ KORONAVİRÜS SÖZLÜĞÜ

Tüm hekimlerimin ve tıp insanlarının affına sığınarak, halkımızın bazı terimleri daha iyi anlaması için bir derleme yaptım. 
KORONA: Taç(Kraliçe tacı). Astrolojide ; ayla olarak bilinmektedir
KOVİD-19 :Koronavirüsüyle meydana gelen bulaşıcı hastalık
ENTÜBE –ENTÜBASYON: Çeşitli nedenlerle tedavi altında olan hastaların solunumlarını sağlamak adına oluşturulan suni solunuma verilen ad.
ENTÜBE HASTA: Normal solunumunu yapamayan hasta ve hastaya yapılan işlem
SİTOKİN: Hayvan ve bitki hücrelerince üretilen hücrelerin birbiriyle iletişimini sağlayan protein ve peptidler grubudur. Hücre çoğalmalarında uygulanır
KONTAMİNE: Bulaşma
KONTAMİNASYON: Yabancı madde etkisiyle kirlenme veya saflığını kaybetme,bulaşma.
ENFEKTE:Hastalık yapan bir mikro organizmanın bulaştığı,enfeksiyon..bulaşık
ENDEMİ: Bir enfeksiyon hastalığının belli bir bölgede sürekli görülüyor olması(örneğin İstanbul'da…)bölgesel,yerel hastalık
PANDEMİ: Dünyada birden fazla ülkede veya kıtada çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara verilen genel addır.Salgın
PİK YAPMAK: En üst seviyeye ulaşmak. Uç, tepe,zirveye çıkmak
PİK: (İng.) Mızrak ucu demektir. Zirve,doruk anlamında kullanılır. (Briçte maça rengine verilen  ad, en değerli renktir. …)
FİLYASYON: Hastalığın kaynağını bulmak. Geriye doğru gidiş. Her ne kadar”türevi”,”türev” sözcükleri kullanılmaya çalışılmışsa da kabul görmedi. 
İZOLASYON: 1-Yalıtım, 2-Bulaşıcı hastalık taşıyan bireyleri sağlam olanlardan ayırma,karantinaya alma
KARANTİNA: Bulaşıcı bir hastalığın yaygın olduğu kaynaktan(yer,ülke) gelen kişilerin,gemilerin,malların veya hayvanların geçici olarak bir yerde tutulup,gözlemlenmesi biçiminde uygulanan sağlık yöntemi.
ALGORİTMA: Bir sorunu çözmek veya belirlenmiş bir amaca ulaşmak için tasarlanan yola,takip edilen işlem basamaklarına algoritma denir. (Aslında Harezmi'den gelir. Harezmi yolu…)
MİNİMALİZE:Azaltmak,düşürmek,en aza indirmek. (Bu kelimeyi en kısa sürede duymak dileğiyle)
EPİDEMİ: Bir hastalığın bir bölgede,bir toplumda veya bir grup insanda beklenenden daha fazla görülmesi.
EPİDEMİYOLOJİ: Parazitel bir hastalığın yayılma şekillerinin incelenmesi
SANİTASYON: Bir çevresel ortamdaki mikrobiyel kolonizasyonu halk sağlığı açısından kabul edilebilir düzeylere indirme veya ortadan kaldırmadır.
İMMÜN PLAZMA: İyileşen bir hastadan antikorların alınması(kan örneği alınması gibi)  ve hasta olana aktarılması.
İNFUZE (ETMEK) : Damar yoluyla vermek: deri altına vermek.
VENTİLATÖR:Suni solunum cihazı(bazılarının vantilatör demesine bakmayın. Her ne kadar aynı işi yapsa da) 
BULAŞ: Hastalığın birinden başkasına bulaşması(Bu sözcük yeni. Yabancı da değil, TDK sözlüğünde de yok) Enfekte etmek terimi yerine kullanılıyor. Bazıları da bunun yerine”bulaşı” sözcüğünü uygun gördü. Yani bir mikrobun bulaşmasının,birini mutlaka hasta etmesi gerekmeyen bir durum. 
SOSYAL MESAFE: Virüs bulaşmaması için belirli bir uzaklığın olması anlamında kullanılıyor. Bana kalsaydı” vücut,beden,ten uzaklığı “ derdim. Sosyal mesafe tam karşılık değil.
VİRAL: Virüs sebebiyle oluşarak yayılan enfeksiyonlar için kullanılıyor. Sadece koronavirüs için değil, bunu teknolojide de kullanmaktayız. Bilgisayar virüsü(viral) gibi…
SEMPTOMATİK/ ASEMPTOMATİK: Virüse maruz kaldıktan sonra,kuluçka dönemini takiben hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması” semptomatik”  bir durumdur. ; yani görünen bir hastalık söz konusudur. Virüsle temas ettikten sonra hastalık taşıyıcısı olmakla birlikte hastalıkla ilgili belirti göstermeyenler ise asemptomatik  olarak kabul edilir.Burada bir nüansı vurgulamak gerekir. Hastalığın kuluçka dönemi de asemptomatiktir. 
 OMİCRON:Yunan abc sinin 15. Harfidir. Ancak Ominous sözcüğünden türemiştir.
OMİNOUS: Uğursuz, meşum

Okunma Sayısı: 8174