BÖLÜK -PÖR­ÇÜK- D A T Ç A ...YA­ZI­LI SÖZLÜ KAY­NAK­LAR­DA.

Datça'nın bu ta­raf­la­rı­na akıl­lı sok­ma­yan, Datça'nın güm­rük ka­pı­sı Ba­lı­ka­şı­ran kıs­ta­ğı­na niçin KA­YI­KA­ŞI­RAN da den­di­ği­nin öy­kü­sü çok çok il­ginç.. Öy­kü­yü ka­zı­dık­ça al­tın­dan ça­pa­noğ­lu çı­kı­yor.. Köhne tarih ko­ku­yor..
Ka­yı­ka­şı­ran'ın öy­kü­sü­nün daha iyi an­la­şıl­ma­sı için, önce Os­man­lı Dev­le­ti'ni son dem­le­rin­de "yarı sö­mür­ge" du­ru­mu­na dü­şü­ren Du­yun-u umu­mi­ye (genel borç­lar)) ida­re­sin­den bah­set­me­miz ge­re­ki­yor. "Kel alaka" de­me­yin de.. lüt­fen la­fı­mın ge­ri­si­ni din­le­yin..
Av­ru­pa sa­ray­la­rı­na özen­me ,sa­fa­hat ve lüks için­de ya­şa­ma ne­ti­ce­si ge­liş­miş Av­ru­pa dev­let­le­ri­ne borç­lan­ma Os­man­lı­yı 1854 - 74 yıl­la­rı ara­sın­da if­la­sın eşi­ği­ne ge­ti­rir..
Os­man­lı 20 Ara­lık 1881 de ku­ru­lan Du­yun-u umu­mi­ye ida­re­si ile, al­kol­lü içki, tuz, tütün ,damga,ipek ,balık avı gibi ge­lir­le­ri­ni top­la­ma ve borç­la­rı­nı ödeme iş­lem­le­ri­ni, ba­tı­lı­la­rın de­ne­ti­min­de­ki bu ida­re­ye terk etmek zo­run­da kalır.
Ma­ale­sef hal­kın omuz­la­rı­na yük­le­nen bu borç­la­rı LOZAN AN­LAŞ­MA­SI ile yeni ku­ru­lan Cum­hu­ri­yet te üst­len­miş ve öde­me­ler 1954 yı­lı­na kadar devam et­miş­tir..
Bu ida­re­nin Ana­do­lu'daki eli kolu KOL­CU­LUK sis­te­mi­dir. Tütün, tuz gibi mad­de­ler üze­rin­de­ki ka­çak­çı­lık iş­le­ri­ni en­gel­le­mek için Kol­cu­luk sis­te­mi ku­rul­muş, kol­cu­lar Cum­hu­ri­yet dö­ne­min­de dahi Ana­do­lu in­sa­nı­nın baş be­la­lı­sı, Ali kıran baş ke­se­ni ol­muş­lar­dır.. ​Kayıt ve bel­ge­le­re, is­ta­tis­tik­le­re ba­kı­lır­sa Kol­cu­la­rın ülke ge­ne­lin­de kat­let­tik­le­ri insan sa­yı­sı top­lam yirmi bini bul­mak­ta­dır..
Dün­ya­nın bu ta­raf­la­rın­da "Çö­kert­me­den çık­tım da Halil'im aman başım se­la­met/ Bitez de ya­lı­sı­na var­ma­dan Halil 'im aman koptu kı­ya­met" tür­kü­sü bo­şu­na ya­kıl­ma­mış­tır. Aynı za­man­da bir ağıt­tır..
Bu tür­kü­nün de­rin­lik­le­rin­de , ka­çak­çı­lar ile kol­cu­la­rın kı­ya­sı­ya kav­ga­la­rı­nın, ka­pış­ma­la­rı­nın hazin öy­kü­sü yat­mak­ta­dır .Bitez' de, Çö­kert­me' de Gö­ko­va kör­fe­zin­de­dir..
Ve de...
Ba­lı­ka­şı­ran-ka­yı­ka­şı­ran kıs­ta­ğı­mız , tütün ka­çak­çı­la­rı­nın baş­la­rı sı­kış­tı­ğı zaman kul­lan­dık­la­rı çok önem­li bir geçit.. Kur­tu­luş ,se­la­met yo­lu­dur..

Okunma Sayısı: 1097