14. HI­ZIR­ŞAH ETKİNLİĞİ CUMA GÜNÜ BAŞ­LI­YOR

14. Hı­zır­şah et­kin­li­ği ile ala­ka­lı, Datça Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Ce­me­vi ta­ra­fın­dan ya­pı­lan basın açık­la­ma­sın­da, şu ifa­de­le­re de­ği­nil­di. Mer­ha­ba Can­lar,
HACI BEK­TAŞ-I VELİ ANA­DO­LU KÜL­TÜR VAKFI DATÇA ŞUBESİ ola­rak siz­le­re Ale­vi-Bek­ta­şi ge­le­ne­ği­nin insan sev­gi­si­ni, dost­lu­ğu, kar­şı­lık­lı gü­ve­ni ve insan iliş­ki­le­ri­ni dü­zen­le­yen de­mok­rat­lı­ğı, eşit­li­ği, la­ik­li­ği sunma ça­ba­sın­da­yız.
Vakıf ola­rak; Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­ni ve Ale­vi-Bek­ta­şi kül­tü­rü­nü son­su­za dek ya­şat­mak ama­cın­da­yız. Bu­nun­la be­ra­ber vak­fı­mız­da mez­hep­çi­lik ya­pıl­ma­dı­ğı gibi, dil, din, ırk ay­rı­mı da gö­ze­til­me­mek­te­dir. Biz­le­ri bir araya ge­ti­ren; in­sa­na olan saygı ve sev­gi­miz­dir. Ata­türk’e ve laik Cum­hu­ri­yet il­ke­le­ri­ne bağ­lı­lık­tan asla ödün ver­me­ye­ce­ği­mi­zi ve ancak bu il­ke­le­re sahip çı­kan­lar­la dost ol­du­ğu­mu­zu özel­lik­le vur­gu­la­mak is­te­riz.
Biz; ger­çek yol gös­te­ri­ci­nin bilim ol­du­ğu­na ina­nı­yo­ruz. Ça­tı­mı­zın al­tın­da yo­baz­lı­ğa ve zor­ba­lı­ğa yer ol­ma­dı­ğı gibi; geç­miş­le il­gi­li ola­rak kim­se­ye küs­kün­lü­ğü­müz, kır­gın­lı­ğı­mız ve düş­man­lı­ğı­mız da yok­tur.
Kim­se­nin al­ter­na­ti­fi de­ği­liz. Biz­ler Ale­vi-Bek­ta­şi’yiz. Bizi ta­nı­ma­dan hüküm ver­me­yi­niz. Bizi ta­nı­mak için bize so­ru­nuz. Sizin için ka­pı­mız so­nu­na dek açık; kork­ma­dan, çe­kin­me­den girin içeri. Ken­di­mi­zi an­lat­mak­tan mut­lu­luk du­ya­rız.
HACI BEK­TAŞ-I VELİ ANA­DO­LU KÜL­TÜR VAKFI DATÇA ŞUBESİ ola­rak bu yıl 14.sünü ger­çek­leş­tir­di­ği­miz ve pek çok plat­form­da an­lat­ma­ya ça­lış­tı­ğı­mız halde hala NEDEN HI­ZIR­ŞAH ETKİNLİĞİ? HI­ZIR­ŞAH NEDİR? Gibi so­ru­lar yö­ne­til­mek­te. As­lın­da bu so­ru­lar bir kez daha et­kin­li­ği­mi­zin ama­cı­nı ve et­kin­li­ği­mi­ze is­mi­ni veren Hı­zır­şah der­gâ­hı­nı an­lat­mak im­kâ­nı ver­di­ği için biz­le­ri mutlu et­mek­te.
2010 yı­lın­dan gü­nü­mü­ze ara­lık­sız ya­pı­lan HI­ZIR­ŞAH ETKİNLİKLERİ Datça’daki sivil top­lum ör­güt­le­ri açı­sın­dan önem arz et­ti­ği gibi; il­çe­mi­zin yur­ti­çi ve yurt­dı­şı ta­nı­tı­mı için de önem­li bir et­kin­lik ha­li­ne gel­me­si­nin gu­ru­ru­nu ya­şa­mak­ta­yız.
Muğla böl­ge­si Alevi inan­cı­nı be­nim­se­miş olan Türk bey­lik­le­rin­den Pe­çe­nek ve Men­te­şe bey­lik­le­ri­nin top­rak­la­rı­dır. O gün­ler­de Men­te­şe bey­li­ği­nin baş­ken­ti kabul edi­len Milas ve çev­re­sin­de çokça Alevi - Bek­ta­şi der­gâh­la­rı bu­lun­mak­ta­dır. Bun­lar­dan gü­nü­müz­de de var­lı­ğı­nı sür­dü­ren­ler;
Eski Çine’de Ahmet Gazi der­gâ­hı,
De­niz­li Kala il­çe­sin­de­ki der­gâh­la­rı­mız,
Tavas’ta Sarı İsmail Sul­tan der­gâ­hı,
Kar­şı­ya­ka’da Kazak Aptal Delim Sul­tan der­gâ­hı,
Can­kur­ta­ran Tes­lim Abdal der­gâ­hı,
Acı­pa­yand Yağan Baba der­gâ­hı
Be­ya­ğaç’ta San­dı­ras Dağı’nda Eren Baba der­gâ­hı,
Seki’de Eşref Paşa der­gâ­hı,
Datça’da Hı­zır­şah der­gâ­hı­dır.

Et­kin­li­ği­mi­zin mi­mar­la­rın­dan biri de Datça be­le­di­ye baş­ka­nı­mız sayın Gür­sel Uçar dır. Sayın Uçar daha il genel mec­li­si üye­siy­ken HI­ZIR­ŞAH’ta bir anma et­kin­li­ği dü­zen­le­mek is­te­di­ği­miz yö­nün­de­ki ta­le­bi­mi­zi ken­di­si­ne ilet­miş­tik. Ken­di­si de bu ta­le­bi­mi­zi Datça be­le­di­ye­si­ne sun­muş­tu. De­ğer­li Can­lar O gün­ler­de HI­ZIR­ŞAH DER­G­HI çok kötü bir du­rum­day­dı. Ne yazık ki adeta bir çöp­lük ha­li­ni al­mış­tı. Be­le­di­ye­miz gö­rev­li­le­ri ve Vakıf üye­le­ri­miz­le ancak iki gün de çöp­le­ri­ni te­miz­le­ye­bil­dik.
Sayın Gür­sel Uçar baş­ka­nı­mı­zın ve­si­le­si ile son­ra­ki gün­ler­de ta­nış­tı­ğı­mız o dö­ne­min Muğla Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Baş­ka­nı­mız Sayın Osman Gürün be­ye­fen­di­nin de yar­dım­la­rı­nı biz­ler­den esir­ge­me­me­si ile 2011’den bu yana et­kin­li­ği­mi­zi Datça Be­le­di­ye­miz ve Muğla Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­mi­zin des­te­ğiy­le ger­çek­leş­tir­mek­te­yiz. Bu ve­si­ley­le yeri gel­miş­ken 2010-2023 yıl­la­rın­da et­kin­lik­le­ri­miz­de ya­nı­mız­da olan de­ğer­li be­le­di­ye baş­kan­la­rı­mı­za son­suz bir min­net ve say­gıy­la te­şek­kü­rü borç bi­li­riz. Yine aynı min­net ve say­gıy­la; et­kin­lik­le­ri­mi­ze des­tek veren spon­sor­la­rı­mı­za, isim­le­ri­nin ya­zıl­ma­sı­nı is­te­me­yen ancak maddi ve ma­ne­vi des­tek­le­ri­ni biz­den esir­ge­me­yen can dost­la­rı­mı­za, basın men­su­bu ar­ka­daş­la­rı­mı­za ve el­bet­te Datça yer­li­si kar­deş­le­ri­mi­ze çok te­şek­kür ede­riz.

TARİHİN ŞAHİDİ MİMARİ
Tarih her ne kadar tar­tış­ma ve yo­ru­ma açık ol­ma­yan bir bilim ola­rak Hı­zır­şah’ın bir Ale­vi-Bek­ta­şi tür­be­si ol­du­ğu­nu söy­le­se de, bunu des­tek­le­yen diğer bir önem­li bilim dalı ise Mi­ma­ri­dir.
Konya, Sel­çuk Üni­ver­si­te­sin­den Prof. Remzi Duran, 1966 yı­lın­da ya­yın­la­dı­ğı ma­ka­le­sin­de ya­pı­nın; Bey­lik­ler dö­ne­mi­nin kare plan, tek kubbe, sekiz kö­şe­li yapı gibi ka­rak­te­ris­tik tüm Sel­çuk­lu mi­ma­ri an­la­yı­şı­na sahip ol­du­ğu­nu be­lirt­mek­te­dir. Bu­nun­la be­ra­ber yapı; inşa tek­ni­ği, mal­ze­me, örtü şe­ma­sı, kubbe geçiş ele­man­la­rı ile 13.​yy. dö­ne­mi­ne ait ol­du­ğu söy­len­mek­te­dir.
Her ne kadar bugün Hı­zır­şah Camii ola­rak ta­nım­la­nır­sa da ya­pı­nın ca­mi­den ay­rı­lan en önem­li Bek­ta­şi der­gâ­hı özel­lik­le­ri; sivri kemer, kalın niş, min­ber­siz, mih­rap­sız yapı, yük­sek eşik, alçak kapı gi­ri­şi­dir.
Yine aynı ma­ka­le­de prof. Duran, Hı­zır­şah’ın Alevi tek­ke­si­nin öte­sin­de za­vi­ye alanı ol­du­ğu­nu be­lirt­mek­te­dir. Za­vi­ye­ler iç­le­rin­de iba­det­ha­ne­nin yanı sıra, kü­tüp­ha­ne, mut­fak, hamam, med­re­se, at ve hay­van ba­rı­nak­la­rı, aş evi, konuk evi, mey­dan evi gibi ya­pı­lar bü­tü­nün­den oluş­mak­ta­dır. Hı­zır­şah der­gâ­hı­nın çev­re­sin­de aynı mi­ma­ri ör­güy­le ya­pıl­mış ka­lın­tı­lar bu­lun­mak­ta­dır. Bun­lar­dan biri yol ke­na­rın­da bu­lu­nan ve kurna kı­sım­la­rı çıp­lak gözle bile gö­rü­le­bi­len hamam ka­lın­tı­sı­dır. Bir di­ğe­ri Bek­ta­şi za­vi­ye­le­ri­nin ol­maz­sa ol­ma­zı kabul edi­len ve kut­sal sa­yı­lan tepe, su ve taş gibi un­sur­lar­dan olan ve Hı­zır­şah kö­yü­nün 2 km. gü­ney­ba­tı­sın­da bu­lu­nan dilek/hacet te­pe­si­dir.
Başka bir be­lir­le­yi­ci ise der­gâ­hın bah­çe­sin­de yer alan, Ale­vi- Bek­ta­şi baş­lık­la­rı şek­lin­de­ki mezar taş­la­rı­dır. Bun­la­rın ikisi “baba baş­lı­ğı” ola­rak bi­li­nir ve on iki di­lim­dir.
Tarih, sanat ta­ri­hi ve mi­ma­ri­nin yanı sıra bölge halkı da bugün Hı­zır­şah cami ola­rak isim­len­di­ri­len der­gâ­hın, yakın zaman kadar cami ola­rak hiç kul­la­nıl­ma­dı­ğı­nı, Ana­do­lu’nun türbe inan­cın­da ol­du­ğu gibi as­ke­re giden, hasta olan, ço­cu­ğu ol­ma­ya­nın gelip dua et­ti­ği, adak kes­ti­ği bir yer ol­du­ğu­nu söy­le­mek­te­dir.
Her ne kadar va­kıf­lar mü­dür­lü­ğü ka­yıt­la­rı ger­çek dışı bir be­yan­la 13 yy ya­pı­sı olan tür­be­ye 150 yıl­lık dese de, bah­çe­de­ki mezar taş­la­rı basit bir haf­ri­yat gibi atı­lıp, ancak üç ta­ne­si yoğun uğ­raş­lar son­ra­sın­da bu­lu­nup ge­ti­ril­se de, yapı res­to­ras­yon ci­na­ye­ti­ne kur­ban gö­tü­rül­mek is­ten­se de Hı­zır­şah bir Alevi der­gâ­hı­dır. Ancak ister cami, ister der­gâh ola­rak anıl­sın bu yapı erken dönem Türk-İslam eseri ola­rak ge­le­ce­ğe bı­rak­mak zo­run­da ol­du­ğu­muz bir kül­tür mi­ra­sı­dır. Biz­ler ne ki­li­se­ye ne hav­ra­ya ne de ca­mi­ye karşı de­ği­liz. Her inanç kendi me­kâ­nın­da kendi kut­sal­la­rıy­la var olsun is­ti­yo­ruz. Ve umu­yo­ruz ki Kül­tür ba­kan­lı­ğı bu­ra­da daha ay­rın­tı­lı ar­ke­olo­jik kazı ve in­ce­le­me­ler­de bu­lun­sun ve Hı­zır­şah Alevi ve Sünni inan­cın ortak zi­ya­ret­gâh­la­rın­dan biri olsun.
GELİN CAN­LAR BİR OLA­LIM
Sev­gi­li dost­lar, yu­ka­rı­da da an­lat­ma­ya ça­lış­tı­ğı­mız gibi Hı­zır­şah et­kin­li­ği Ale­vi-Bek­ta­şi inan­cı­na men­sup biz­le­rin, hem inanç­la­rı­nın ge­re­ği­ni yap­mak, hem de Datça’nın ta­nı­tım ve tu­riz­mi­ne katkı sun­mak için Datça’daki dost­la­rı­mı­za ken­di­mi­zi ta­nıt­mak, siz­ler­le kay­naş­mak için dü­zen­le­di­ği­miz bir et­kin­lik.
Bu yıl da 26-27-28 Tem­muz ta­rih­le­ri ara­sın­da, 14.sünü ger­çek­leş­ti­re­ce­ği­miz Hı­zır­şah et­kin­li­ği­mi­ze ka­tı­la­rak biz­le­ri yal­nız bı­rak­ma­ya­ca­ğı­nı­zı umu­yo­ruz.
On Üç yıl­dır biz­den des­te­ği­ni esir­ge­me­yen Muğla Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Ahmet Aras’a, Datça Be­le­di­ye Baş­ka­nı sayın Aytaç Kurt’a, tüm be­le­di­ye ça­lı­şan­la­rı­mı­za, ga­ze­te­ci dost­la­ra, spon­sor­la­rı­mız Anka Der­sim Eko­lo­jik Ürün­le­ri - Can Can Emlak - Dalya Re­sort Otel –
Denge İnşaat & Apart – Mavi Trans­fer – Öz­ya­pı Antik – La Se­re­ine Bo­uti­que Hotel -Taş­kı­ran İnşaat & Apart – Taş­kı­ran Kap­tan Apart - Villa An­fo­ra Otel tüm kurum ku­ru­luş ve sivil top­lum ör­güt­le­ri­ne te­şek­kür ede­riz.