PARA YOK ÖZEL SEKTÖRLE YAPILAN PROJELERDE SIKINTI OLABİLİR

Kal­kın­ma Ba­kan­lı­ğı ka­mu-özel or­tak­lı­ğıy­la yü­rü­tü­len büyük pro­je­ler­de uzun va­de­li fon sı­kın­tı­sı ya­şa­na­bi­le­ce­ği uya­rı­sın­da bu­lun­du.?Son yıl­lar­da tüm büyük pro­je­le­rin fi­nans­ma­nın­da kul­la­nı­lan ka­mu-özel or­tak­lı­ğı­na iliş­kin ola­rak Kal­kın­ma Ba­kan­lı­ğı'ndan dik­kat çe­ki­ci bir uyarı geldi. 

Kal­kın­ma Ba­kan­lı­ğı, Tür­ki­ye'de kamu özel or­tak­lı­ğıy­la ya­pı­lan pro­je­ler­de uzun va­de­li fon sı­kın­tı­sı ya­şa­na­bi­le­ce­ği­ni be­lir­ti ve ka­mu­nun bu ne­den­le olu­şa­cak yü­küm­lü­lük­le­ri­nin iyi ana­liz edil­me­si­ni is­te­di. Ba­kan­lık, şehir has­ta­ne­le­ri­ne öde­necek ki­ra­ya da dik­kat çekti.

“YA­PI­LAN ŞEHİR HAS­TA­NELİRİNİN MALİYETİ ARTTI”
Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Şim­şek de, Mec­lis'te geç­ti­ği­miz gün­ler­de kur­da­ki ar­tış­tan do­la­yı şehir has­ta­ne­le­ri­nin ma­li­ye­ti­ni art­tı­ğı­nı açık­la­mış­tı. Şim­şek, "Şehir has­ta­ne­le­ri­nin ma­li­ye­ti arttı mı? Dolar ku­run­dan do­la­yı tabii ki art­mış­tır. 

Çünkü bu kont­rat­la­rın ya­pı­sın­dan kay­nak­la­nı­yor ama 'Ne kadar arttı?' diye so­rar­sa­nız şu anda önüm­de bir rakam yok" açık­la­ma­sın­da bu­lun­muş­tu.

72.1 MİLYAR DOLAR DE-ĞERİNDE
Tür­ki­ye'deki tüm büyük pro­je­le­rin ya­pı­mın­da kul­la­nı­lan 

kamu özel iş­bir­li­ğiy­le (KÖİ) il­gi­li ola­rak Kal­kın­ma Ba­kan­lı­ğı'nın ha­zır­la­dı­ğı ça­lış­ma­ya göre, Tür­ki­ye'de kamu özel or­tak­lı­ğıy­la ya­pı­mı devam eden 34 pro­je­nin söz­leş­me bü­yük­lü­ğü 72.1 mil­yar do­la­ra ulaş­tı.Yap-iş­let-dev­ret mo­de­liy­le ya­pı­lan en büyük pro­je­ler ara­sın­da yer alan İstan­bul Yeni Ha­va­ala­nı için dev­le­te 36 mil­yar dolar ödeme ya­pıl­ma­sı ön­gö­rü­lür­ken; sağ­lık sek­tö­rün­de ya­pıl­ma­sı ön­gö­rü­len 17 şehir has­ta­ne­si için de dev­let top­lam 27 mil­yar dolar kira öde­me­si ya­pa­cak. 

Ba­kan­lı­ğın tes­pit­le­ri­ne göre, Tür­ki­ye'de kamu özel or­tak­lı­ğıy­la çok sa­yı­da pro­je­nin uy­gu­la­ma­ya ko­nul­ma­sı, diğer ta­raf­tan da proje bü­yük­lük­le­ri­nin art­ma­sı bazı pro­je­ler­de fi­nan­sal ka­pa­nı­şı zor­laş­tı­rı­yor.

“KRİZ SÜ­RECEK, FON SI­KIN­TI­SI YA­ŞA­NABLİR”
Ya­şa­nan kri­zin et­ki­le­ri­nin sü­re­ce­ği ve Tür­ki­ye'deki pro­je­le­rin bü­yük­lü­ğü dik­ka­te alın­dı­ğın­da ge­lecek yıl­lar­da uzun va­de­li fon sı­kın­tı­sı ya­şa­na­bi­le­ce­ği uya­rı­sın­da bu­lu­nan ba­kan­lık, şu tes­pit­ler­de de bu­lun­du:"Bu ne­den­le olası ge­cik­me­le­ri ön­le­mek için banka fi­nans­ma­nı­na ek ola­rak kul­la­nı­la­bi­lecek fon kay­nak­la­rı­nın araş­tı­rıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. 

Bu­nun­la bir­lik­te büt­çe­nin de olası fi­nan­sal kriz­le­re karşı da­ya­nık­lı ol­ma­sı için ka­mu­nun ge­lecek yıl­lar­da ga­ran­ti, borç üst­le­ni­mi vs. ne­den­ler­le olu­şa­cak bi­rik­miş yü­küm­lü­lük­le­ri­nin iyi ana­liz edil­me­si ge­rek­mek­te­dir.

 Pro­je­le­rin ba­şa­rı­lı ol­ma­sı için, ön fi­zi­bi­li­te etüdü ha­zır­lan­ma­sın­dan, söz­leş­me me­tin­le­ri­nin de­ğer­len­di­ril­me­si­ne kadar geçen sü­reç­te tüm aşa­ma­la­rın yek­ne­sak, be­lir­li ka­li­te dü­ze­yin­de ve ön­gö­rü­len sü­re­de ta­mam­lan­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Bu ne­den­le KÖİ sü­re­cin­de yer alan bi­rim­le­rin uz­man­lık ka­pa­si­te­le­ri­nin ge­liş­ti­ril­me­si önem arz et­mek­te­dir.”

Ya­pı­lan açık­la­ma­lar eş­li­ğin­de fon sı­kın­tı­sı ya­şa­na­bi­lecek pro­je­ler ara­sın­da be­lir­le­nen uzun va­de­li pro­je­ler kap­sa­mın­da pro­je­ler sı­ra­sıy­la şu şe­kil­de be­li­len­di:
 
SÖZ­LEŞ­MESİ İMZA­LAN­MIŞ PRO­JE­LER
1 Geb­ze-Or­han­ga­zi-İzmir Oto­yo­lu Pro­je­si 7.607
2 İstan­bul Ka­ra­yo­lu Bo­ğa­zı Tüp Ge­çi­şi Pro­je­si 1.339
3 Kuzey Mar­ma­ra Oto­yo­lu (3. Boğaz Köp­rü­sü dahil) 2.4464 İstan­bul Yeni Ha­va­ala­nı Pro­je­si 13.937
5 Ka­ra­su Li­ma­nı Pro­je­si 77.1
6 Muğla Ören Yat Li­ma­nı 10.6
7 Da­la­man Yat Li­ma­nı ve Deniz Oto­bü­sü ya­naş­ma yeri 17.7
8 Muğ­la-Dat­ça Yat Li­ma­nı 15.4
9 Ga­zi­pa­şa Yat Li­ma­nı 9.5
10 Haliç Yat Li­ma­nı ve Komp­lek­si 723.5
11 An­ka­ra Hızlı Tren Garı Pro­je­si 239.5
12 Yas­sı­ada-Siv­ri­ada Pro­je­si* 132.9
13 Di­lu­cu Güm­rük Ka­pı­sı Te­sis­le­ri 18.9
14 Esen­de­re Güm­rük Ka­pı­sı Te­sis­le­ri 18.6
15 Ka­pı­köy Güm­rük Ka­pı­sı Te­sis­le­ri 22.1
16 Çıl­dır/Aktaş Güm­rük Ka­pı­sı Te­sis­le­ri 18.9
17 Hal­ka­lı Güm­rük Ka­pı­sı Te­sis­le­ri 64.0
18 Kay­se­ri En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 403.9
19 Etlik En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 1.105
20 Bil­kent En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 1.086
21 İki­tel­li En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 1.232
22 Ela­zığ En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 308.7
23 Yoz­gat Sağ­lık Yer­leş­ke­si Pro­je­si 155.5
24 Ma­ni­sa Eği­tim Araş­tır­ma Has­ta­ne­si 182.7
25 Adana En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü Pro­je­si 680.4
26 Mer­sin En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü Pro­je­si 339.9
27 Ga­zi­an­tep En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü Pro­je­si 840.1
28 Ulu­sal Halk Sağ­lı­ğı Ku­ru­mu ile Tür­ki­ye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ku­ru­mu 776.929 FTR, Psi­ki­yat­ri ve YGAP Has­ta­ne­le­ri Pro­je­si 658.0
30 Is­par­ta Sağ­lık Yer­leş­ke­si Pro­je­si 263.9
31 İzmir Bay­rak­lı En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 758.3
32 Ko­ca­eli En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü Pro­je­si 504.7
33 Konya Ka­ra­tay En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 255.0
34 Bursa En­teg­re Sağ­lık Kam­pü­sü 315.9
*Yas­sı­ada-Siv­ri­ada pro­je­si iha­le­den mu­af­tır. 
Şeklinde açıklamalarda bulu-nuldu. (DATÇA HABER)