UNUTULAN ÖMER SEYFETTİN

Ömer Seyfettin günümüzde yalnızca çocuk hikayeleri yazarı olarak bilinmekte ve en popüler " Kaşağı, Diyet vb." isimli hikayeleri ilkokul çağındaki çocuklara okutulmaktadır. Ancak Ömer Seyfettin aydınlanmacı bir düşünür olduğu ve düz yazıları ile halkı eğitmeyi amaçladığı gözden kaçırılmaktadır. Ömer Seyfettin Türk milliyetçiliğine önem veren , asrilik amacını gerçekleştirmeyi hedefleyen, Büyük Turan ülküsüne sıkı sıkıya bağlı bir aydınımızdır. Hilmi Yücebaş onu " Türk Edebiyatının en kudretli kalemlerinden" şeklinde tanıtmaktadır. Ömer Seyfettin dilde sadeleşmeyi gerçekleştirmiş yazardır. Örnek aldığı İsmail Gaspıralı gibi Türkleri harsen (kültürel manada) birleştirmeyi, " dilde , işte, fikirde birlik" ülküsü ile hareket etmeyi kendisine düstur bilmiştir. Ömer Seyfettin ; Ziya Gökalp, Baha Said, Namık Kemal, Yusuf Akçura, İsmail Gaspıralı gibi Türk İstiklal hareketinin fikir babasıdır. " Büyük Türklüğü Parçalayan Kimler ?" isimli 30.04.1918 tarihli yazısında ( Hayat Tarih Dergisi sayı: 3 Yıl: Nisan 1967, s. 21-23) Türk milletini parçalayan kuvvetlerin: " Rus Pençesi" ve " Milli Gaflet" olduğunu ileri sürüyordu. Bu kuvvetlerden milli gafleti Türk aydınının yok etmesi gerektiğini ifade eden Ömer Seyfettin; millet, kültür, medeniyet, dil, devlet gibi kavramların öncelikle iyi anlaşılması gerektiğini, mücadelenin ancak o zaman kazanılacağına inanıyordu. Hatta açık olarak :" Dinleriyle , dilleri bir olan Türkler de bir millettir. Türk milletinin dini İslam; dili Türkçedir. " diyerek milliyetçilik için anahtar kodları da oluşturmaktadır. Yazının yazıldığı dönem  Osmanlı ' nın 1. Dünya Savaşı' nın mağlubiyetini yaşadığını ve ateşkes süreci ile uğraştığını da gözden uzak tutmamak gerekmektedir. Ömer Seyfettin bütün Türklerin bir millet olduğunu , lehçe farklarının lisan farkı olarak Ruslar tarafından gösterildiğini ve Türk milletinin bölünmek istendiğini söylemektedir. " Ruslar büyük bir milletin harsça ( kültürel) birleşmesini istemiyorlardı. Şimal Türklerine ' siz Tatarsınız' diyorlardı. Şimal Türkleri katiyen Tatar değildirler. Tatarlık, Rusların iftirasıdır. Bir siyasetidir. İstanbullular, Anadolular ne kadar Türk ise ; Buharalılar , Semerkandlılar, Türkistanlılar, Kaşgarlılar da o kadar Türktür. Kafkasyalılar ne kadar Türk ise Şimal Türkleri de  o kadar Türktür."
Ömer Seyfettin  Osmanlının İslamcı döneminde açık olarak Turancılığı savunuyordu. " Turan bir devlet değil harsi, milli bir vatanadır. Türklerin oturduğu, ekseriyet teşkil ettiği yerler hep Turan ' dır. Siyasi hudutlar büyük Turan ' ı parçalayamaz. Bu hakikatleri birkaç sene evvel biz yazarken karşımıza bir takım gafiller çıkıyorlar, Osmanlılık' ın Türklük ' ten ayrı bir millet olduğunu ortaya sürüyorlardı. Artık bugün Türkiye ' de böyle gafiller kalmamıştır. Herkes milletini,milliyetini tanımıştır. İsmail Gaspıralı, merhumun ' Tuti kuşu lisanı ' dediği eski Arapça, Acemce terkipli edebiyat lisanını da bıraktık. ...' Dilde, fikirde, işte birlik' şiarı ile bütün Tük milletinin birleşmesine çalışan İsmail Gaspıralı Efendi de Turan ' da anlaşılamamıştı. Şimal Türkleri Nur gazatesi ile " biz Tatarız." diye bu büyük adama itiraz ediyorlar, onun milli hakikatini idrak edemiyorlardı.Zaman geçti. Hakikat ilerledi. Bu hakikati tutmak isteyen kırıldı."
Türklük' ün birleşmesi için çabalayan büyük Türk aydını Ömer Seyfettin dünya üzerinde bir Türk milleti vardır diyordu. "Dünyada büyük bir Türk milleti vardır. Ayrı ayrı Türk devletleri olabilir. Kırım, Kafkasya, Buhara, Türkisten ve ilah... Fakat ayrı ayrı Türk milletleri olamaz."
Turan birliğinin en önemli aşaması lisan birliğini sağlamaktır: " Bugün Türk milletinin bir mefkuresi vardır. O da harsça yani lisanca birleşmektir. ... Lisanca bileşmek gazeteler, kitaplar vasıtası ile olur. Her Türk İstanbul Türkçesi ile yazmayı bir hamiyyet bilmelidir. Turan ' ın bütün gazeteleri İsmail Bey merhumun Tercüman ' ı gibi bir lisan kullanmalı, mahalli lehçeleri uğruna milletimizin müşterek lisanını öldürmemelidir."
Burada bahsedilen Tercüman İsmail Gaspıralı ' nın bütün Türkistan ' a / Turan ' a dağıttığı ve Kırım ' dan Kaşgarlara kadar anlaşılarak okunan ve takip edilen bir gazeteydi. Hatta Türkistan ' daki ceditçilik ve Osmanlı ' daki milliyetçilik faaliyetlerine de doğrudan etkili olmuştur. Büyük Türk milliyetçiliğinin sistematiğini yaratan gazete Tercüman gazetesidir.
Ömer Seyfettin ; büyük Türkiye ve Turan hayali ile yaşayan ve genç yaşta ölen büyük bir aydınımızdır. Büyük Türk düşünce sistemi ona çok şeyler borçludur. Türklerin dünya üzerinde ayırt edilmesini sağlayan aydınlar arasında yerini her zaman koruyacaktır. Onun şu güzel vecizesi ile yazımı bitirmek istiyorum:
" Türklerin lisanca birleşmesi , Bütün Turan ' ın birleşmesi demektir."  

Okunma Sayısı: 85