TÜKETİCİ KANUNUNDA NELER DEĞİŞMELİ? (2)

TÜKETİCİ KREDİSİNDE SİGORTA YAPTIRILMASI: Madde:29: Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamaz. …. Son zamanlarda bu madde hiç uygulanmıyor. 100 bin lira kredi çeken birisi 7-8 bin lira da sigorta bedeli ödüyor. Tamam sigorta yararlıdır. Ancak, kredi çeken bir emekli kurumundan maaşa bağlı kredi çekmişse, sigorta ne oluyor. Bazı hakimler ve Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri(kendilerinin çoğu devlet memurudur) Yargıtay kararlarından çekinerek, bu yasa maddesini uygulamıyor. O nedenle tüm kredi ve benzeri işlemler BDDK nun elinden derhal alınmalıdır. Onların hiçbiri tüketiciden yana karar almıyor, almazlar…

ÜCRETSİZ KREDİ KARTI: Madde 31/3: Kart çıkaran kuruluşlar tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır.

Bu sadece böyle süslü bir maddede kalmasın. Bankalar görülen bir yere , okunacak bir şekilde bunu açık ve net yazmalı, dahası her müşterisine ileti yoluyla bunu bildirmelidir. Bunu yasaya madde halınde koymakta yarar var. 

FİYAT ETİKETİ…6502 Sayalı kanunun  54 .maddesi yeterlidir. Ancak uygulama yetersizdir. Fiyat etiketi ve tarifeyi uygulamayanlar için cezalar arttırılmalı; dahası bunun için görevli belediye de sorumlu olmalı.Gerekirse belediye de ceza almalıdır. Bunu kanuna koymakta yarar var. Çünkü artık ne etiket var, ne tarife. Özellikle tarife hiç uygulanmıyor. Büyük marketler etiket koyuyor, onlar da tüketici için değil, kendilerinin kontrolü kolay olsun diye..,Ben lokantaya girmedin bir tabak kuru fasulyenin, bir porsiyon pirinç pilavının fiyatını bilmek istiyorum. Yasa da var. Uygulama için bir şeyler yapılmalıdır. 

TANITMA VE KULLANMA KILAVUZLARI,,, 55. Madde de  çok ayrıntılı anlatılmasına rağmen, ürünlerin içindeki kullanma kılavuzları ya Türkçe değil, ya da yetersiz açıklamalarla dolu. Buna acımasız yaptırımlar uygulanmalıdır. 

TÜKETİCİNİN BİLİNÇLENDİRİLMESİ: Madde: 59/2 ..Ülke genelinde yayın yapan radyo ve televizyon kuruluşları  08.00-22.00 saatleri arasında, ayda on beş dakikadan az olmamak üzere tüketicinin bilinçlendirilmesi amacıyla yayınlar yapmak zorundadır.

O kadar dizi, maç vs . izliyorsunuz, nerede hangi bilinçlendirmeyi gördünüz? Bunu mutlaka o ünlü dizi aralarında yapmalılar. Beş dakika reklamsa 5 dakikada tüketiciyi bilinçlendirme yayını yapılmalıdır.

        TİCARİ REKLAM

Bununla ilgili yasada 61, 62, 63. Maddeler var, Yeterli de. Ama uygulama yine yetersiz. Reklamlar için RTÜK benzeri bir yapı oluşturulmalıdır.Bu yapının görevi haksız, yanıltıcı, vs reklamları izlemeli. Cezayı da anında kesmelidir. Tüketici o kadar yanıltılıyor ki, burada yazsak sayfalar tutar. Yüzlerce gönüllü bile bulunabilir. Böyle haksız ve altıcı reklam yapanlara yasadaki gibi uyduruk cezalar değil, dişe dokunur cezalar verilmelidir. 

TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ

Yeniden yapılandırılmalıdır. Datça'ya 130 km uzaklıktaki bir Hakem heyetine müracaat Datça'dan yapılmamalıdır. Çünkü yasada bir coğrafi zorunluluk vardır. Datça Türkiye'nin coğrafi olarak merkeze en uzak yeridir. Hakem Heyetinin kaldırılması yanlış olmalıdır. Yeniden gözden geçirilmelidir. 

"…Tüketici davaları,tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde açılabilir…Madde 73/6

İyi güzel. Tamam. Ancak Hakem Heyeti kararına itiraz , ikamet ettiğiniz mahkemeye açılamıyor. Bu düzeltilmelidir. Yani, yine Datça örneğini veriyorum; Muğla Menteşe Hakem Heyeti kararına itiraz ettiniz(çünkü Datça'dan oraya gönderiliyor şikayetler) bunu Datça'da yapamıyorsunuz. Mutlaka Muğla'ya gideceksiniz. Bu düzeltilmelidir. 

Yasanın 77. Maddesindeki ceza hükümleri günün koşullarına göre düzenlenmelidir. 

"Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir…(MADDE:52/4)

Bu maddeye bakınca, ne güzel diyorsunuz. Ancak maddenin ileriki şıkları tüketici lehine değil. Bir sürü laf kalabalığı var. Abonelik Sözleşmeleri Yönetmeliği isi, bir çorba…

Tüketici Cayma hakkını kullanabilir ama, bazı koşulları var. Şöyle ki:

-Bir Cep telefonu abonesi oldunuz. Size şunu dediler;

*24 ay bizim firmada  kalırsan sana şu kadar avantaj sağlayacağız. ..

Şimdi gelelim Vehbinin kerrakesine…İşte sıkıntı şimdi başlıyor;

Siz abonelik Sözleşmesinden her koşulda dönüyorsunuz ama, bu zamana kadar aldığınız avantajları ödemek zorundasınız. Bunu da şöyle bir örnekle anlatalım:

Size bir GSM operatörü şöyle dedi:

-Bizim aylık abonelik ücretimiz 150 TL(Bunlar daha çok yapıyor ya) Ama siz bizim operatörde 24 ay kalırsanız her ay 50 TL ödeyeceksiniz. 

Bunu kabul ediyorsunuz. Fakat 11 ay sonra aldığınız hizmetten memnun kalmıyorsunuz. Cayma Hakkınızı kullanmak istiyorsunuz. O zaman sizden 11 aylık indirimi istiyorlar(yani 100x11=1100 TL Ya da bir başka madde daha var, tüketicinin lehine olan durum diye. Uzun maddeler kısaca anlatmak istiyorum. 19. Ayda caymak istiyorsunuz. Geriye 5 ay kaldı değil mi? İşte orada da tuzak var, Geriye kalan 5 ayın bedelini yani 150x5=750 TL ödemek zorundasınız. 

Ben dahil, hiçbir tüketici ihtiyari sözleşmelerde peşin fiyatı bilmiyoruz. Bu düzeltilmelidir. Ya da Tüketici Cayma Hakkını kullanırken, belirli bir meblağ ödemelidir. 

Örneğin ilk 3 ayda vazgeçerse 50 TL, 1lk 6 ayda vazgeçerse 100 TL gibi…

Abonelik Sözleşmeleri Yönetmeliği yeniden ele alınıp, muğlak ifadeler ve Tüketicinin aleyhine olan hükümler kaldırılmalıdır. 

Buraya kadar  6502 Sayalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundaki bazı noksanlıkları yazdım. Yönetmeliklere girmedim bile. Belki benim yazdıklarım yarısı bile değil.

SONUÇ OLARAK: Önümüzdeki günlerde TBMM'de görülecek yeni düzenlemeler yetersiz  olacaktır. Çünkü bu yapılan "Ben yaptım oldu" gibi olacaktır.

Hangi Tüketici örgütlerinin görüşü alınmıştır?

-Hangi Esnaf Odasının görüşü alınmıştır?

-Sendikaların, öteki Sivil toplum örgütlerinin, siyasi partilerin görüşleri alınmış mıdır?

-Ben bu işe yaklaşık 25 yılımı verdim. Benim hiç haberim olmadı bu değişikliklerden.

-Belki çıkacak değişikliklerin bir kısmı tüketici lehine gibi olacaktır. Ama kuşkum; daha fazlası sermayeye verilecektir. İnşallah yanılırım.

ÖNERİM:

TBMM (e gelen değişiklikler hiç görüşülmeden geri çekilmeli. 2-3 ay gibi uzun bir sürede;

-Tüketici Örgütlerinin,

-Esnaf ve Ticaret Odalarının,

-Sendikaların,

-Derneklerin

-Siyasi partilerin

Ve ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri, taslaklar hazırlamalı, bu taslaklar, halka açık bir şekilde açıklanmalı, en az bir iki hafta TV lerde, diğer yazılı ve sözlü mecralarda tartışılmalı, sonra TBMM'e getirilmelidir