MUĞLA'NIN ME­DAR-I İFTİHARI :CEMİL ŞERİF BAY­DUR

Muğla;ger­çek­ten ülke yö­ne­ti­min­de,ay­dın­lar ara­sın­da,genç­lik ha­re­ket­le­rin­de,sos­yal ha­re­ket­ler­de et­ki­li isim yok­lu­ğu çek­mek­te­dir.Bu yok­sul­luk tüm top­lu­ma ya­yıl­mak­ta­dır.Viz­yon­lar kö­rel­mek­te,hırs­lar azal­mak­ta­dır.O yüz­den Muğla büyük isim­le­ri­ni tek­rar ha­tır­la­ma­lı­dır ki çev­re­nin et­ki­si­ni yı­ka­bil­sin.Bu isim­ler­den en önem­li­si de Dr.​Cemil Şerif Bay­dur'dur.
Cemil Şerif(Bay­dur) 1894'te Muğla'da do­ğu­yor.Aile­si Ter­zi­ba­şı­za­de­ler ola­rak bi­li­ni­yor.(Ünal Tür­keş Mer­ca­no­ğul­la­rı diye bah­se­di­yor.)O eski Muğla'nın ge­liş­me­miş­li­ğin­de ve ada­ma­kıl­lı taş­ra­lı­ğın­da Cemil Şerif bir viz­yon edi­ni­yor.​Muğla'nın li­se­le­ri­ne,orta okul­la­rı­na gi­di­yor,ha­va­sı­nı so­lu­yor.​Bu viz­yon de ül­ke­si­ne,dev­le­ti­ne ha­yır­lı olmak min­va­lin­de ge­li­şi­yor.Bunun için çok ça­lı­şı­yor.Muğla'dan Tıb­bi­ye'yi ka­za­nı­yor.

O de­vir­de İstan­bul'da Tıb­bi­ye Hay­dar­pa­şa'da(ki benim bugün oku­du­ğum oku­lun bi­na­sı­dır).Bu okul­da oku­ma­sı onun için ger­çek­ten büyük bir şans olu­yor çünkü Tıb­bi­ye o dev­rin en geniş fikri olan ve yeni yeni ye­ti­şen mil­li­yet­çi­li­ğin ana da­ma­rıy­dı.Ta­le­be ha­re­ket­le­ri de ger­çek­ten si­ya­si ha­ya­tı et­ki­le­yen bir şe­kil­dey­di.

Cemil Şerif Bey Tıb­bi­ye'yi 1918'de bi­ti­ri­yor.1.Dünya Sa­va­şı bit­me­ye ya­kın­dı ama tabii ki et­ki­si tüm vatan sat­hın­da sü­rü­yor­du(ki hala sü­rü­yor).Cer­mil Şerif Bey o de­vir­de hep taş­ra­da ça­lış­tı.Ak­şe­hir,İne­bo­lu,Trab­zon,Kas­ta­mo­nu hep ça­lış­tı­ğı yer­ler­di.​Bu yer­le­rin çoğu da Kur­tu­luş Sa­va­şı'nın st­ra­te­jik teş­ki­lat­lan­ma nok­ta­la­rıy­dı.Her yerde et­ki­li bir teş­ki­lat­çıy­dı.Son­ra­dan kendi mem­le­ke­ti Muğla'da da görev yaptı.Tabii ki asıl fi­kir­le­ri­ni öğ­ren­ci­li­ğin­de Türk Ocağı'nda ge­liş­tir­di.

TÜRK OCA­ĞIN­DA CEMİL ŞERİF

Daha Tıb­bi­ye'de okur­ken Meş­ru­ti­yet devri son Türk Ocağı Kong­re­si­ne ka­tı­lan­lar ara­sın­da­dır.(1918)Bu kong­re­de ni­zam­na­me dü­zen­le­mey­le gö­rev­li ko­mis­yo­nun(ki Ziya Gö­kalp,Ha­li­de Edip,Ahmet Ferit Tek gi­bi­ler asil üye­ler­di.) yedek üye­siy­di.

Bazı üye­ler 6 Kasım 1918'de ay­rı­lın­ca Cemil Şerif idare he­ye­tin­de asil üye olur.​Bu üye­li­ği 1 Kasım 1919'a kadar devam eder.18 Ara­lık 1919'da artık Cemil Şerif Bey re­is­tir.​Hem de Türk Ocak­la­rı ta­ri­hi­nin en genç re­isi­dir.(24 ya­şın­da­dır.)Onun dev­rin­de işgal kuv­vet­le­ri­ne karşı 19 Mayıs 1919'da Fatih mi­tin­gi ya­pıl­dı.O sı­ra­da Cemil Şerif kendi mem­le­ke­tin­de teş­ki­lat­lan­ma ça­lış­ma­la­rı­na devam et­mek­tey­di.Eğer Muğla bu kadar sıkı ve sert bir mü­ca­de­le ver­diy­se onun sa­ye­sin­de­dir.​Ki hem Muğla Palas'ta seç­kin­le­re bilgi ve­rir­ken hem de Ko­ca­han'da avamı coş­ku­lan­dır­mak­tay­dı.

Mü­ca­de­le için mer­ke­zi bir yer teş­kil eden Muğla'da hala bu kim­lik sür­dü­rül­mek­te­dir ve kim­li­ğin ku­ru­cu­su Cemil Şerif Bay­dur'a min­net­dar­dır.15 Mayıs 1919'da Ko­ca­han'da yap­tı­ğı ko­nuş­ma Muğla'nın yapı har­cı­dır.İşte ko­nuş­ma met­nin­den bazı par­ça­lar:
“Ana­far­ta­lar ve Cenup Or­du­la­rı kah­ra­ma­nı ve yı­kı­lan İtti­had­çı­la­rın ve bil­has­sa Enver Paşa'nın ha­ta­lı ha­re­ket­le­ri­ne karşı çok kuv­vet­li mü­ca­de­le­ler­de bu­lu­nan ve Ordu'nun büyük bir sevgi ve iti­mat tel­kin et­ti­ği Mus­ta­fa Kemal de Ana­do­lu'ya geç­miş­tir.

Mak­sa­dı esa­sen yer yer baş­la­yan Milli Mü­da­faa ru­hu­nu ve kuv­vet­le­ri­ni tan­zim ve idare etmek ve teş­ki­lat­lan­dır­mak­tır…

İca­be­der­se Pa­şa­lık apo­le­ti­ni atıp Milli Mü­ca­de­le'nin ba­şı­na ge­çe­cek­tir ve mut­la­ka mu­vaf­fak ola­cak­tır.”
“Ve bugün İzmir Yu­nan­lı­lar ta­ra­fın­dan işgal edil­di…
Bugün de­ğil­se bile yarın ya­yıl­mak üzere yola çı­ka­cak­lar­dır…Bize in­ti­kam kas­tiy­le ya­pa­cak­la­rı zu­lüm­ler akla haf­sa­la­ya sığ­ma­ya­cak­tır.Onun için on­la­rı yolda kar­şı­la­mak hır­pa­la­mak la­zım­dır.”
Bu par­ça­sı ve­ri­len ko­nuş­ma­dan sonra bir ni­zam­na­me ha­zır­la­mak için bu­lu­şul­muş ve böy­le­ce mü­ca­de­le res­men teş­ki­lat­lan­mış­tır.

İşte Cemil Şerif Bay­dur'un Muğla'daki mührü böyle vu­rul­mu­8ş­tur.

KAY­NAK­LAR

-BİRİNCİ,Ali;TARİHİN ALA­CA­KA­RAN­LI­ĞIN­DA:MEŞAHİR-İ MEÇ­HU­LE'DEN BİRKAÇ ZAT,s.167-173.

-TÜR­KEŞ,Ünal;KUR­TU­LUŞ SA­VA­ŞIN­DA MUĞLA,s.17-22

Okunma Sayısı: 7783