GOCA GAVAĞIN ÖYKÜSÜDÜR (2)
15 Nisan 2022, Cuma 11:41Eskilerin anlatımına bakılırsa Asırlık Çınar ağaçlarına "G a v a k " dememizin sırrı , resimde görülen govukta..Kovuk zamanla Ga v a k ' a dönüşmüş..
Çocukluk yıllarımda bizim elee (Reşadiye) deki Ga v a k d i b i n' deki asırlık goca gavağımızın, resimde görülen govuğu çok daha genişti..Hatta bu ağacın hemen yanındaki kasaplıkta kesilmeyi bekleyen zavallı guzucuklar, taze oğlakcıklar bu govuğa saklanırlar yaşamlarını biraz daha sürdürmenin, zalimlerden (!) kurtulmanın yollarını ararlardı.. .Hatta çocukluğumuzda şer mi şer, mahallenin belalısı bir çocukluk arkadaşımız bu kovuğun içinde ateş yakarak, bu ulu çınarımızı neredeyse yok ediyordu..
Zaman içersin de bu ulu çınarımız kendi kendini tamir etti. Kovuğunu küçülttü..
Keşke,... insanoğlu da kendi kendini tamir edebilse.. Kötülüklerden, çirkinliklerden arınsa..
Yine bizim Reşadiye eskilerinin anlatımına bakılırsa Çınar ağacına G a v a k dememizin bir diğer öykü çok daha ilginç..
Malum.. Eleee (Reşadiye) geçmişte Datça'nın idari merkezi gibi bir şey.. Oradaki Datça'yı yöneten ağa ,Tımar has, zeamet sistemine göre Miri toprakların ( H a s ) yöneticisi..Padişahın Datça temsilcisi, hatta Datça padişahı..
Ağanın himayesindeki D a t ç a - K a d ı s ı 'nın evi hemen bu kavağın bitişiğinde..Kadı'nın mahkeme salonu da bu ev..
Yaz günlerinde kadı sıcaktan bunaldığı zaman bu Çınar ağacımızın gölgesine masa atar..Yargılamaya burada meydanda (Gavak dibi) yaparmış..
Kadı sıcaktan çok çok bunaldığı veya muhakemeden yorulduğu zaman da.. kavuğunu çıkarır, masasının üzerine koyar, alnında biriken terleri ipek mendiliyle silermiş.. Kadı kavuğu adaletin bir sembolü olarak mahkeme salonunun(masa) bir köşesinde dururmuş.
Bu nedenle asırlık ulu çınar ağacımızın bulunduğu meydana " K a v u k - m e y d a n ı" ,(G a v a k -d i b i ) denmiş.. Çınar ağacımızın adı da K a v u k -a ğ a c ı'na dönüşmüş. Zamanla goca g a v a k o l m u ş..
Eskiden düğünlerin, şenliklerin, padişahların tahta çıkış kutlamalarının yapıldığı çınar ağacımızın bulunduğu meydana biz Eleeeliler (Reşadiye) hala G A V A K - D İ B İ deriz..
Çınar ağaçlarının atalarımız tarafından niçin su başlarına, meydanlara dikildiğinin öyküsü ise çok daha ilginç..
Çınar ağacı : göçebe yaşamdan ,yerleşik düzene geçişin adeta sembolü..
Dilerseniz bunları da sonra anlatırız..(sürecek)
Okunma Sayısı: 2971
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.