YAĞMALANAN ANADOLU VE KNİDOS ASLANI DATÇA'YA GELEBİLİR Mİ?

ORHAN KESKİNSOY -Anadolu'nun birçok yerinden, Avrupa ve Amerika'ya yüzlerce tarihi eserimiz kaçırılmıştır.Bunların bir kısmı da, resmen satın alınmış(!) alanlar kendi müzelerinin malı gibi sergilemeye başlamışlar.Bu yazımızda, birkaç örnek vererek, Knidos Aslanı'na gelmek istiyorum.
İşte yağmalanan ünlü on tarihi eser..
1-Aydın ili, Söke ilçesi Balat köyünde bulunan Güney Agora Kapısı,(Miletos antik kenti) 1896 yılında Alman arkeologlar tarafından bulunmuş, zamanın padişahı, Sultan II. Abdülhamit tarafından Almanlar'a hediye edilmiştir. Şu anda, Almanya, Berlin Bergamon Müzesinde sergilenmektedir.
2-Pergamon'da bulunan Zeus Sunağı (Bergama) 1870 yılında yine devletin izniyle Almanya'ya götürülmüştür. Şu anda Pergamon Müzesi'nde sunulmaktadır.
3-Athena Tapınağı Berlin müzesinde.
4-Nereidler Anıtı(Ksanthos) British Müzesi(Londra) bulunmaktadır
5-Antakya'da bulunan Üç Güzeller Mozaiği,Paris Louvre Müzesindedir.
6-Troya Hazineleri Atina Milli Müzesindedir.
7-Antakya'da bulunan Dionysos Mozaiği,Amerika, Woncester Müzesindedir
8-Aphrodisyas-İhtiyar balıkçı Heykeli Berlin Müzesinde
9-Konya'nın Selçuklu İlçesi, Beyhekim Mahallesinde bulunan Beyhekim Camisinin Çini mozaikli Mihrabı 1907 de onarım için Almanya'nın Konya konsolosu tarafından Almanya'ya götürülmüş. Bu kaçırılma olarak kabul edildiği için, 1991 yılında Dış İşler Bakanlığı tarafından açılan dava hala devam etmektedir.
10-Konya-Akşehir'de, Alanyurt(Maruf) köyünde bulunan Hacı İbrahim Veli Türbesi, 1905 yılında çalınarak, Almanya'ya götürülmüştür. Berlin'de Doğu Asya ve İslam Sanatları Müzesi'nde sergilenmektedir.
Dikkat etmişseniz, eserlerimizin bir kısmı hediye edilmiş, bir kısmı satın alınmış(Pergamon) bir kısmı çalınmış. Kaçak yollarla Fransa, Almanya, İngiltere ve Amerika'ya götürülmüştür. Maalesef Datça'da bunlardan fazlasıyla payına düşeni(olumsuz anlamda) almıştır!
KNİDOS ASLANI GERİ ALINABİLİR Mİ?
Şimdi özet olarak bazı bilgiler vereceğim. Alınır mı, alınamaz mı sez karar verin…
Arkeolog Charles Newton, Osmanlı devletinin izniyle Türk köylülerinin da yardımıyla(1858) de gemilere yüklenip, İngiltere'ye (Londra) götürülmüştür. Şu anda British Museum'dadır.
Bu yazı, Knidos hikayesini anlatmak için kaleme alınmamıştır. Bazı bilgileri sizlerle paylaşmak için yazılmaktadır.
Aşağıda özet olarak anlatacağım bilgilerin çok daha fazlası, bu işin uzmanı Sibel Özel tarafından anlatılmaktadır. Hatta bu konularda eserleri vardır. İnternete girerseniz, daha fazla bilgi elde edebilirsiniz.
Çalınan ya da yasadışı olarak ihraç edilen Kültürel Objelerle ilgili 1995 Unidroit Konvansiyonu'nun kararına göre 50 yıl içinde iade talebinde bulunulmalı.
1970 tarihli(Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması için Alınacak Tedbirler) UNESCO Konveksiyonu kararı alınmış. Bu karara hırsız ülkeler hariç 123 ülke imza atmıştır. Hiçbir emperyalist ülke imzalamamıştır.
Fakat bu konveksiyona göre, taraf ülkelerin de buna dönük uyum yasaları çıkarmaları gerekmektedir. Şu ana kadar bu konuda ülkeler arasında bir işbirliği yapılmamıştır.
Buraya kadar anlattığım sözleşmeler, uluslar arası anlaşmalar, hepsi çalıntı, kaçak ihraç gibi terimler kullanmaktadırlar.
Hediye edilmiş, satılmış hiçbir tarihi eserin iadesi üzerinde durulmamaktadır.
Eğer öyle olsaydı, Almanya, Berlin'de Pergamon(Bergama) Müzesinin on bin metrekare alanında Anadolu'dan götürülen tapınak sergilenmezdi. Peki nasıl oluyor?
Bergama'da kazı yapan Alaman arkeologlar, kendi konsolos ve büyükelçilerini devreye sokarak, bizzat padişah desteğiyle trenlere yükleyip ülkelerine taşımışlardır.
Zamanın aydınları padişaha çıkıp;
-Padişahım, tarihi eserlerimizi Frenkler ülkelerine taşımaktadırlar.
Padişahın yanıtı ilginçtir.
-Parasını veriyorlar mı?
-Evet veriyorlar, yanıtı üzerine padişah:
-Memalik-i Osmaniye'de taş kıtlığı mı var, vurun kantara satın!
İşte Knidos Aslanı da böyle satılan tarihlerden biridir maalesef..
Geri alınır mı alınmaz mı ?
Siz karar verin…
Çünkü hırsız kendisini kurtaracak,kendi lehine kanunları da yapmış.
İnşallah ben yanılırım.
Videolar için YouTube kanalımıza abone olmayı unutmayın!
BUNLARA DA BAKABİLİRSİNİZ
- 0SEVDİM
- 0ALKIŞ
- 0KOMİK
- 0İNANILMAZ
- 0ÜZGÜN
- 0KIZGIN
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.