DATÇA İNSAN HAK­LA­RI İLÇE KU­RU­LU TOP­LAN­DI

21 Mayıs 2019 günü Kay­ma­kam­lık bi­na­sın­da top­la­nan Datça İnsan Hak­la­rı İlçe ku­ru­lu­nun ça­lış­ma­la­rı­na geç­me­den, İnsan Hak­la­rı Ku­rul­la­rı hak­kın­da bir­kaç söz ede­lim:
İnsan Hak­la­rı İlçe Ku­rul­la­rı Nedir? Ne ile uğ­ra­şır?
*İnsan Hak­la­rı çe­şit­li ül­ke­le­rin ana­ya­sa ve ya­sa­la­rın­da yer alan hak­lar­dan iba­ret de­ğil­dir. İnsan Hak­la­rı, henüz ana­ya­sa, ka­nun­lar,ulus­lar arası söz­leş­me­ler gibi ya­zı­lı hukuk me­tin­le­rin­de yer al­ma­yan hak­la­rı da kap­sa­mak­ta­dır.
Temel hak­lar ve öz­gür­lük­ler
a-Si­vil Hak ve öz­gür­lük­ler
b-Sos­yal ve eko­no­mik Hak­lar
c-Si­ya­si Hak­lar
d-Ulus­lar arası söz­leş­me­le­rin iç hu­kuk­ta­ki yeri
e-Hak ve so­rum­lu­luk sa­hip­le­ri
f-Hu­ku­ki ve İdari baş­vu­ru yol­la­rı
İNSAN HAK­LA­RI KU­RUL­LA­RIN­DAKİ TEMEL SO­RUN­LAR:
-Ku­rul­la­ra geniş yet­ki­ler ta­nı­nıp,bütçe ve­ril­me­me­si. Bir çok iş ya­pıl­ma­sı is­te­nir­ken,il­ler­de va­li­ler,il­çe­ler­de kay­ma­kam­lar kendi büt­çe­le­rin­den bunu kar­şı­la­mak­ta­dır­lar. Ka­nı­mız­ca ba­ğım­sız bir büt­çe­si ol­ma­lı­dır.
-Ku­rum ve ka­ra­kol zi­ya­ret­le­rin­de bazı ku­rul­la­ra araç ve­ril­me­me­si
-Si­vil Top­lum ku­ru­luş­la­rı­nın ku­rul­la­ra pek ilgi gös­ter­me­di­ği, ku­rul­lar­da en az iki ku­ru­lu­şun görev al­ma­sı is­te­nir­ken, bir sınır ko­nul­ma­mış­tır. Bazı ku­rul­lar­da bunu bile bul­mak zor ol­mak­ta­dır. Bu bir il­gi­siz­lik­tir.
-Ku­rul­lar, insan hak­la­rı ih­lal­le­ri ve so­run­la­rı ile il­gi­li doğ­ru­dan iz­le­me ve araş­tır­ma yet­ki­si­ne sahip ol­ma­la­rı­na rağ­men,şi­ka­yet ve baş­vu­ru ol­mak­sı­zın ku­rul­lar ha­re­ket et­me­mek­te­dir.
-Ku­ru­lun sü­rek­li bir sek­re­tar­ya­sı ol­ma­sı ge­re­kir­ken,zaten iş yo­ğun­lu­ğu çok olan yazı iş­le­ri mü­dür­lü­ğü­ne bu işin ve­ril­me­si pek uygun de­ğil­dir.
-Hak ih­la­li id­di­ala­rı­nı araş­tır­ma ve karar verme yet­ki­si­ne rağ­men,ku­rul­la­ra ya­pı­lan baş­vu­ru sa­yı­sı çok azdır. Tabii bunun bir­çok ne­de­ni var­dır. Ka­rar­la­rın is­ti­şa­ri ni­te­lik ta­şı­ma­sı bunun en önem­li­le­rin­den bi­ri­si­dir. Oysa İnsan Hak­la­rı Ev­ren­sel Be­yan­na­me­si hu­hu­ki an­lam­da bağ­la­yı­cı ol­ma­mak­la bir­lik­te ah­la­ki ve etik an­lam­da en üst de­re­ce bağ­la­yı­cı­lı­ğa sahip bir me­tin­se, kurul ka­rar­la­rı da il­gi­li ku­ru­luş­lar nez­din­de bu an­lam­da bir bağ­la­yı­cı­lı­ğa sa­hip­tir.
-İhlal id­di­ası ile baş­vu­ru­la­rın az ol­ma­sı, ihlal yok an­la­mı­na gel­me­me­li­dir.
-Ku­ru­la ya­pı­lan baş­vu­ru­la­rın büyük ço­ğun­lu­ğu,has­ta­ne­le­rin ve be­le­di­ye­le­rin hiz­met ku­sur­la­rı, gıda gü­ven­li­ği,tra­fik so­run­la­rı vb. ile il­gi­li­dir. Kol­luk kuv­vet­le­ri hak­kın­da çok fazla baş­vu­ru gel­me­mek­te­dir. Bu durum, kol­luk kuv­vet­le­ri hak­kın­da şi­ka­yet­te bu­lun­ma ko­nu­sun­da bi­rey­le­rin çe­kin­me­sin­den kay­nak­la­na­bi­lir.
-İlçe insan hak­la­rı Ku­rul­la­rı hi­ye­rar­şik ola­rak, İl İnsan Hak­la­rı ku­ru­lu­na bağlı de­ğil­dir. Ta­ma­men özerk­tir.
AMAÇ:(Resmi Ga­ze­te 23 Kasım 2003 Pazar, Sayı: 25298
Bu yö­net­me­li­ğin amacı; top­lum­da ve kamu gö­rev­li­le­rin­de insan hak­la­rı bi­lin­ci­ni ge­liş­tir­mek,insan hak­la­rı­nı ko­ru­mak,ihlal id­di­ala­rı­nı in­ce­le­mek ve araş­tır­mak,insan hak ve öz­gür­lük­le­ri­nin kul­la­nıl­ma­sı­nın önün­de­ki en­gel­ler ile hak ih­lal­le­ri­ne yol açan sos­yal,si­ya­si,hu­ku­ki idari ne­den­le­ri in­ce­le­mek,araş­tır­mak ve bun­la­rın çö­zü­mü­ne iliş­kin öne­ri­ler­de bu­lun­mak üzere il­ler­de İl İnsan Hak­la­rı Ku­ru­lu, ile il­çe­ler­de İlçe İnsan Hak­lır Ku­ru­lu'nun ku­ru­luş,görev ve ça­lış­ma esas­la­rı­nı be­lir­le­mek­tir.

İNSAN HAK­LA­RI BAŞ­VU­RU KU­TU­LA­RI…
*Datça'da ye­ter­siz­dir. Ya da bence yan­lış yer­ler­de­dir. Şu anda bil­di­ğim ka­da­rıy­la Has­ta­ne, Be­le­di­ye ve Kay­ma­kam­lık­ta bu­lu­nan İnsan hak­la­rı ku­tu­la­rı ye­rin­de kal­mak ko­şu­luy­la,Oto­ga­ra, Pa­zar­ye­ri­ne ve Cum­hu­ri­yet Mey­da­nı'na ko­nul­ma­lı­dır. Pa­la­mut­bü­kü ve Aktur'a da ko­nul­ma­sı­nın ya­rar­la­rı var­dır.
*Önü­müz­de­ki en önem­li sorun, İnsan Hak­la­rı Ku­ru­lu­nu Datça hal­kı­na ye­te­ri kadar an­la­ta­bil­mek­tir. Bunun için bro­şür­ler, afiş­ler,el ilan­la­rı,ga­ze­te­ler, in­ter­net gibi ka­nal­lar kul­la­nıl­ma­lı­dır.
*İnsan hak­la­rı­nın ne ol­du­ğu açık ve net kısa kısa cüm­le­ler­le an­la­tıl­ma­lı­dır.
Örnek: İstan­bul İnsan hak­la­rı Ku­ru­lu 31. 07 2006 tarih ve 45 sa­yı­lı ka­ra­rın­da T.C Ana­ya­sa­sı­nın 56. Ve 60. Mad­de­le­ri ya­nın­da 10 Ara­lık 1948 ta­rih­li “İnsan Hak­la­rı Ev­ren­sel Be­yan­na­me­si'nin 25. Mad­de­si­ne de re­fe­rans yap­mış,ka­ra­rı­nı ulus­lar arası insan hak­la­rı bel­ge­le­rin­de ko­ru­nan bir hakka re­fe­rans ya­pa­rak oluş­tur­muş­tur.
Ana­ya­sa'ya göre usu­lü­ne uygun ola­rak onay­lan­mış ulus­lar arası söz­leş­me­ler kanun hük­mün­de­dir….
Tür­ki­ye Bir­leş­miş Mil­let­ler nez­din­de­ki sekiz temel insan hak­la­rı söz­leş­me­si­ne ta­raf­tar­dır. ..
*Ku­rul­lar zi­ya­ret edi­len yer­ler için sa­de­ce ceza değil,ödül ve­ril­me­si­ni de sağ­la­ma­lı­dır. Çocuk yu­va­la­rı(kreş­ler,ana­okul­la­rı) öğ­ren­ci yurt­la­rı gibi yer­ler­le,fırın, lo­kan­ta gibi iş­let­me­le­rin de­net­len­me­si so­nu­cun­da, ödül ve­ril­me­si yo­lu­na da gi­dil­me­li­dir. Ki yö­net­me­lik buna uy­gun­dur.
İnsan Hak­la­rı­na İliş­kin İhlal İddi­ala­rı ile il­gi­li ku­ru­la gel­me­si olası ihlal id­di­ala­rı:
-Ya­şam Hakkı -İfade Öz­gür­lü­ğü
-Ba­sın öz­gür­lü­ğü -İşken­ce ve kötü mu­ame­le ya­sa­ğı
-Ay­rım­cı­lık ya­sa­ğı -Adil yar­gı­lan­ma ya­sa­ğı
-Kö­le­lik,an­gar­ya ve zorla ça­lış­tır­ma -Kişi öz­gür­lü­ğü ve gü­ven­li­ği hakkı
-Ör­güt­len­me,top­lan­tı ve gös­te­ri yü­rü­yüş­le­ri dü­zen­le­me hakkı
-Et­ki­li baş­vu­ru hakkı -Sa­nık Hak­la­rı
-Ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı -Mül­ki­yet Hakkı
-Çev­re ve sağ­lık hakkı -Özel ha­ya­tın ve aile ha­ya­tı­nın ko­run­ma­sı hakkı
21 Mayıs 2019 ta­ri­hin­de ya­pı­lan Datça İlçe İnsan Hak­la­rı Ku­ru­lun­da şu gö­rüş­le­re ve is­tem­le­re yer ve­ril­di.
-İlk top­lan­tı ol­ma­sı­na rağ­men, başta sayın Kay­ma­ka­mı­mız Mesut Çoban olmak üzere, si­ya­si par­ti­ler­den CHP, İyi Parti, MHP, Esnaf odası, Yük­sek okul, Mül­ki­ye­li­ler Bir­li­ği, Tü­ke­ti­ci Hak­la­rı Der­ne­ği, Ka­gi­der, Baro tem­sil­ci­ği,Çevre Sağ­lık,Ha­zi­ne avu­ka­tı, ilk ka­tı­lım­cı­lar­dı.
Söz alan ko­nuş­ma­cı­lar şu gö­rüş­le­ri ve is­tem­le­ri dile ge­tir­di­ler:
-Bun­dan son­ra­ki top­lan­tı gün­dem­le­ri­nin daha ön­ce­den bil­di­ril­me­si,
-Kı­yı­la­rın hal­kın malı ol­du­ğu, MUÇEV de­ni­len bir ti­ca­ri iş­let­me ta­ra­fın­dan şu anda işgal edil­di­ği,bunun için açıl­mış da­va­lar bu­lun­du­ğu,hep bir­lik­te bir mü­ca­de­le­nin ve­ril­me­si ge­rek­li­li­ği;
-Tek­ne­le­rin Simi ve Rodos'tan gelip, Datça'da alış veriş ya­pa­ma­dık­la­rı üze­rin­de du­rul­du. Bunun da ti­ca­re­ti olum­suz et­ki­le­di­ği;
-Kı­yı­lar­da duş ka­bi­ni ve ye­ter­li tu­va­let bu­lun­ma­dı­ğı;
-Es­na­fın ve diğer ti­ca­ret er­ba­bı­nın eti­ket ve fiyat ta­ri­fe lis­te­le­ri­ni gö­rü­nen yer­le­re as­ma­dı­ğı üze­rin­de du­rul­du.
Kay­ma­kam Mesut Çoban; Ku­ru­lun ça­lış­ma­la­rı­nı tüm STK larla pay­la­şa­cak­la­rı­nı, ay­rı­ca bu ku­ru­la tüm STK ları davet et­tik­le­ri­ni be­lirt­ti.
-İlçe Ku­ru­lu­nun daha ve­rim­li ça­lış­ma­sı için üç ko­mis­yon kur­mak is­te­dik­le­ri­ni be­lirt­ti. Bunun üze­ri­ne;
a-Halk­la iliş­ki­ler ve ile­ti­şim fa­ali­yet­le­ri ile il­gi­li bir ko­mis­yon,
b-İnsan Hak­la­rı eği­ti­mi ve insan hak­la­rı bi­lin­ci­ni ge­liş­tir­me ile il­gi­li bir ko­mis­yon,
c-İnsan hak­la­rı ih­lal­le­ri­ni araş­tır­ma, in­ce­le­me ve de­ğer­len­dir­me, ko­nu­la­rın­da birer ko­mis­yon oluş­tu­rul­du.
Bir son­ra­ki top­lan­tı­nın 12 Ha­zi­ran 2019 günü saat: 14.00 de Be­le­di­ye Kon­fe­rans Sa­lo­nun­da ya­pıl­ma­sı ka­rar­laş­tı­rıl­dı.
Başta sayın kay­ma­ka­mı­mız Mesut Çoban olmak üzere des­tek veren her­ke­se te­şek­kür ede­riz.
İnsanı diğer can­lı­lar­dan ayı­ran en büyük özel­lik hak­la­rı­dır. Aran­ma­yan hak hak sa­yıl­maz…