DATÇA KENT KON­SEYİ KIYI KUL­LA­NIM­LA­RI ÇA­LIŞ­MA GRU­BUN­DAN DAT­ÇA­LI­LA­RA VE KA­MU­OYU­NA DU­YU­RU

        - Sebiha ARSLAN -
Datça Kent Kon­seyi Kıyı Kul­la­nım­la­rı Ça­lış­ma Gru­bun­un Dat­ça­lı­la­ra ve Ka­mu­oyu­na yaptığı açıklamasında şu cümleleri söyledi.''Datça Kent Kon­se­yi Kıyı Ça­lış­ma Grubu ola­rak, kı­yı­la­rı­mı­zın he­pi­mi­zin ortak var­lı­ğı ol­du­ğu unu­tul­ma­dan ko­run­ma­sı­nı ve tüm hal­kı­mız ta­ra­fın­dan ser­best­çe kul­la­nıl­ma­sı­nı, vaz­ge­çil­mez temel il­ke­ler ola­rak kabul edi­yo­ruz.
Datça'mız yak­la­şık 235 km uzun­lu­ğun­da kıyı hat­tı­na sahip olup, bu hat için­de 52 ci­va­rın­da irili ufak­lı koy bu­lun­mak­ta­dır. Tüm bu kıyı şe­ri­di ve koy­lar, Dat­ça-Boz­bu­run Özel Çevre Ko­ru­ma Böl­ge­si sı­nır­la­rı için­de yer al­mak­ta­dır. Tüm Özel Çevre Ko­ru­ma Böl­ge­le­ri­nin top­lam­da sahip ol­du­ğu 1100 km kıyı hat­tı­nın yak­la­şık 1/5'i Datça'dadır. İşte bu se­bep­ler­le, Datça kı­yı­la­rı­nın nasıl ko­ru­na­ca­ğı ve nasıl kul­la­nı­la­ca­ğı, he­pi­mi­zi il­gi­len­di­ren çok önem­li bir ko­nu­dur.
Ana­ya­sa'nın 43. mad­de­si ile baş­la­yıp, Kıyı ka­nu­nu ve bağlı yö­net­me­lik­ler ile devam eden mev­zu­at bü­tü­nü, ön­ce­lik­le kıyı alan­la­rı­nın ka­mu­ya ait ol­du­ğu­nu, bu alan­lar­da mül­ki­yet oluş­tu­ru­la­ma­ya­ca­ğı­nı ve her­ke­sin ser­best­çe kul­la­nı­mı­na açık ol­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni dü­zen­ler. Ar­dın­dan da, eğer bir kul­la­nım ya da yö­ne­tim dü­zen­len­me ge­re­ği varsa, bunun ancak kamu ya­ra­rı­na ça­lı­şan ku­rum­lar ta­ra­fın­dan ya­pı­la­bi­le­ce­ği­ni söy­ler. Bu yasal ön­ce­lik­le­rin ge­re­ği ola­rak, Datça kı­yı­la­rı­nın yö­ne­til­me­si ko­nu­su­nun, ön­ce­lik­le il­çe­miz ve ge­nel­de kamu ya­ra­rı gö­ze­ti­lecek şe­kil­de de­ğer­len­di­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­ruz.
Kıyı Ka­nu­nu'nun 13. mad­de­si, Be­le­di­ye sı­nır­la­rı için­de Kanun uy­gu­la­ma­la­rı­nın kont­rol so­rum­lu­lu­ğu­nu Be­le­di­ye­le­re ver­mek­te­dir. Yani, kı­yı­lar­da olu­şa­cak her türlü ya­sa­dı­şı mü­da­ha­le­yi takip ve kont­rol so­rum­lu­lu­ğu Be­le­di­ye­ler­de­dir. Diğer yan­dan, Be­le­di­ye Ka­nu­nu'nun hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de, kı­yı­la­rı­mı­zın te­miz­li­ği, atık top­la­ma, içme suyu, atık su gibi temel hiz­met­ler başta olmak üzere, tüm hiz­met­le­rin yü­rü­tül­me­si so­rum­lu­lu­ğu da be­le­di­ye­le­re yük­len­miş­tir. Bu dü­zen­le­me­le­rin so­nu­cu ola­rak, Be­le­di­ye­le­ri­mi­zin kı­yı­la­rı­mı­zın yö­ne­ti­min­de çok önem­li bir aktör ol­du­ğu kuş­ku­suz­dur ve ye­rin­den yö­ne­tim il­ke­si de ancak böyle ger­çek­le­şir. Kamu gö­rev­le­ri­nin yü­rü­tül­me­sin­de yetki ve so­rum­lu­lu­ğun bir­bi­rin­den ay­rıl­maz ol­ma­sı da temel bir pren­sip­tir. Görev ve so­rum­lu­luk­lar kadar yet­ki­le­rin de ye­rel­leş­me­si ge­re­kir.
Bu nok­ta­ya kadar yap­tı­ğı­mız de­ğer­len­dir­me­ler göz önüne alı­nır­sa, kı­yı­la­rı­mı­zın tah­sis ve ema­net edi­le­ce­ği ku­ru­luş, kâr amaç­lı iş­let­me­yi gö­ze­ten MUÇEV Tu­rizm ve Ti­ca­ret Ltd. Şti. (MUÇEV) ve ben­zer­le­ri ola­maz. MUÇEV'in yet­ki­siz­li­ği ve gö­re­ve uy­gun­suz­lu­ğu aksi iddia edi­le­me­yecek kadar net ol­du­ğu için, iki ayrı yargı sü­re­cin­de MUÇEV'in Çevre ve Şe­hir­ci­lik Ba­kan­lı­ğıy­la yap­tı­ğı iki ayrı pro­to­kol mah­ke­me­ler­ce iptal edil­miş­tir. Ak­ya­ka Kadın Az­ma­ğı ve Dal­yan Ka­na­lı için iş­let­me hak­kı­nı dü­zen­le­yen pro­to­kol­ler, MUÇEV Ltd Şti, yö­net­me­li­ğin 42. Mad­de­sin­de sa­yı­lan 'kamu ya­ra­rı­na' ku­ru­luş­lar ara­sın­da ol­ma­dı­ğı ge­rek­çe­siy­le iptal edil­miş­tir.
Bu yargı ka­rar­la­rı­na rağ­men, kı­yı­la­rı­mız­la il­gi­li asıl so­rum­lu­luk sa­hi­bi Datça Be­le­di­ye­si'ne her­han­gi bir bil­di­rim­de bu­lu­nul­ma­dan, 2017 yılı Ha­zi­ran ayı içe­ri­sin­de, MUÇEV Datça kı­yı­la­rın­da 5 ayrı nok­ta­da, plaj­la­rın kul­lan­ma ve iş­let­me­si­ni bu­ra­lar­da yer alan te­sis­le­re dev­re­den söz­leş­me­ler im­za­la­mış­tır. Bu söz­leş­me­ler, MUÇEV'in Çevre ve Şe­hir­ci­lik Ba­kan­lı­ğı ile im­za­la­dı­ğı pro­to­ko­le da­yan­dı­rıl­mak­ta­dır.
İki ayrı da­va­da ben­zer pro­to­kol­le­ri iptal edil­miş olan, yet­ki­siz­li­ği mah­ke­me ta­ra­fın­dan ka­ra­ra bağ­lan­mış olan ve buna rağ­men halen (en son Ku­ru­bük'te) yeni alan­lar için söz­leş­me ve ihale sü­re­ci­ni sür­dü­ren MUÇEV ile geç­ti­ği­miz yıl söz­leş­me im­za­la­mak zo­run­da bı­ra­kıl­mış olan Dat­ça­lı iş­let­me­ler, önem­li bir ya­nıl­gı için­de ola­bi­lir­ler. MUÇEV ile im­za­la­dık­la­rı söz­leş­me­nin, ken­di­le­ri­ne kı­yı­lar­da kul­la­nım ve işgal hakkı ta­nı­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yor ola­bi­lir­ler; Ana­ya­sa ve Kıyı Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne göre bu büyük bir ya­nıl­gı olur.
MUÇEV ve Ba­kan­lık ara­sın­da pro­to­kol ya­pı­la­bil­me­si­ne ge­rek­çe ola­rak gös­te­ri­len yö­net­me­li­ğin 65. mad­de­si Da­nış­tay ta­ra­fın­dan iptal edil­miş­tir. Da­nış­tay, kı­yı­lar­da iş­let­me hak­kı­nı dü­zen­le­yen bu mad­de­nin ip­ta­li­ne iliş­kin ka­ra­rın­da, Ana­ya­sa ve Kıyı Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de; kıyı ile sahil şe­ri­di­nin fark­lı kav­ram­lar ol­du­ğu­nu, kı­yı­la­rın ka­mu­nun ser­best­çe kul­lan­ma­sı­na açık ol­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni, kı­yı­da hiç­bir yapı ya­pı­la­ma­ya­ca­ğı­nı, tel, çit gibi kul­la­nım en­gel­le­ri oluş­tu­ru­la­ma­ya­ca­ğı­nı be­lir­ten hü­küm­le­ri ka­ra­rı­na ge­rek­çe ola­rak gös­ter­miş­tir. Bu hü­küm­le­rin, ko­ru­ma ve kul­lan­ma açı­sın­dan kesin il­ke­ler koy­du­ğu­nu, sahil şe­rit­le­ri­nin kul­la­nıl­ma­sı­na iliş­kin dü­zen­le­me­le­rin kı­yı­da uy­gu­la­na­ma­ya­ca­ğı­nı, te­red­dü­de yer bı­rak­ma­ya­cak açık­lık­ta ifade et­miş­tir.
Gerek, Dal­yan ve Ak­ya­ka'da iki pro­to­ko­lün ip­ta­li (biri Da­nış­tay ta­ra­fın­dan onay­lan­mış), ge­rek­se yö­net­me­li­ğin 65. Mad­de­si­nin ip­ta­li ka­rar­la­rıy­la, hem MUÇEV'in kıyı alan­la­rı­nı iş­let­me­si­nin yasal da­ya­na­ğı­nın bu­lun­ma­dı­ğı, hem de kı­yı­nın ser­best­çe kul­la­nı­mı­nın en­gel­le­ne­me­ye­ce­ği kesin ola­rak tes­pit edil­miş­tir.
Bu ka­rar­lar­dan sonra, MUÇEV'in kıyı alan­la­rı­mı­zı biz­zat iş­let­me­si­nin de ki­ra­ya ver­me­si­nin de hu­ku­ka ay­kı­rı ol­du­ğu tes­cil edil­miş, tar­tış­ma­sız bir ni­te­lik al­mış­tır. Bu çer­çe­ve­de, MUÇEV'in İlçe­miz­de sı­nır­lı sa­yı­da iş­let­me ile im­za­la­dı­ğı kul­lan­ma ve iş­let­me pro­to­kol­le­ri­nin de hiç­bir hu­ku­ki da­ya­ğı kal­ma­mış­tır.
Yine yu­ka­rı­da açık­la­nan ge­rek­çe­ler­le, Me­su­di­ye-Ku­ru­bük Koyu kıyı ala­nın­da şez­long ve şem­si­ye iş­let­me­ci­li­ği ya­pıl­mak üzere dü­zen­le­di­ği, 26.01.2018 ta­rih­li ki­ra­la­ma iha­le­si­nin iptal edil­me­si­ni de bir lütuf değil, yu­ka­rı­da açık­la­dı­ğı­mız çer­çe­ve­de, hu­ku­kun ge­rek­tir­di­ği bir zo­run­lu­luk ola­rak gö­rü­yo­ruz.
Bu zo­run­lu­luk, Ku­ru­bük ör­ne­ğiy­le sı­nır­lı de­ğil­dir. MUÇEV Ltd. Şti. ta­ra­fın­dan,ben­zer tüm yeni ki­ra­la­ma­lar ve doğ­ru­dan iş­let­me fa­ali­yet­le­ri ol­du­ğu gibi, daha önce im­za­lan­mış pro­to­kol­le­rin ve buna da­ya­na­rak im­za­lan­mış ki­ra-iş­let­me söz­leş­me­le­ri­nin sür­dü­rül­me­si de açık­ça hu­ku­ka ay­kı­rı olup, mah­ke­me ka­rar­la­rı­nı uy­gu­la­ma­mak ni­te­li­ğin­de ola­cak­tır.
Bu ne­den­ler­le, Çevre ve Şe­hir­ci­lik Ba­kan­lı­ğı ile MUÇEV Ltd. Şti. ara­sın­da im­za­lan­mış tüm pro­to­kol­le­rin der­hal iptal edil­me­si ge­rek­mek­te­dir.
Kent Kon­se­yi Kıyı Ça­lış­ma­la­rı Grubu ola­rak, kı­yı­la­rı­mı­zın her­kes ta­ra­fın­dan ser­best­çe kul­la­nı­mı için ge­re­ken her şeyi yap­ma­ya ka­rar­lı ol­du­ğu­mu­zu, bu ça­ba­mı­za tüm hal­kı­mı­zın kat­kı­da bu­lun­ma­sı­nı bek­le­di­ği­mi­zi, tüm hem­şe­ri­le­ri­mi­ze ve ka­mu­oyu­na saygı ile du­yu­ru­ruz.Kı­yı­lar hal­kın­dır, işgal edi­le­mez!”dedi.