TÜRK TARİH KU­RU­MUN­DA YA­PI­LAN ATA­TÜRK'ÜN MİRA­SI­NA İHA­NETTİR!

ADD Datça Şube Baş­ka­nı Bekir Şahin 'in  der­nek bi­na­sın­da yap­tı­ğı  eş zamanlı basın açık­la­ma­sı şu şe­kil­de ''Tür­ki­ye, Milli Mü­ca­de­le'nin ba­şa­rıy­la so­nuç­lan­ma­sın­dan hemen sonra ger­çek­le­şen de­ği­şim ham­le­le­riy­le kısa sü­re­de her açı­dan çehre de­ğiş­tir­miş ve eski düzen or­ta­dan kal­dı­rıl­mış­tır. Ata­türk Cum­hu­ri­yet ilan edi­lir edil­mez, milli kül­tür ve milli kim­lik üze­rin­de du­ra­rak, milli bi­lin­cin oluş­ma­sı ama­cıy­la önem­li adım­lar at­mış­tır. TTK ve TDK gibi iki önem­li ce­mi­yet ku­ru­la­rak, ortak plan ve proje kap­sa­mın­da ça­lış­ma­la­rı sağ­lan­mış­tır.
28 Nisan 1930 ta­ri­hin­de Türk Ocak­la­rı'nın VI. Ku­rul­ta­yı'nın son otu­ru­mun­da Gazi Mus­ta­fa Kemal'in di­rek­ti­fi üze­ri­ne, Afet İnan 40 im­za­lı bir öner­ge sun­muş ve bu öner­ge­de Türk ta­ri­hi­ni bi­lim­sel ola­rak araş­tır­mak üzere bir heyet ku­rul­ma­sı is­ten­miş­ti. Heyet 4 Ha­zi­ran 1930 ta­ri­hin­de­ki ilk top­lan­tı­sın­da görev da­ğı­lı­mı­nı şöyle yap­mış­tı: Baş­kan Tev­fik Bı­yık­lı­oğ­lu, Baş­kan­ve­kil­le­ri Yusuf Ak­çu­ra ve Samih Rıfat, Genel Sek­re­ter Dr. Reşit Galip. Üye­ler: Afet İnan, İsmail Hakkı Uzun­çar­şı­lı, Hâmid Zü­be­yir Koşay, Halil Edhem, Ragıb Hu­lû­si, Re­şid­Saf­ve­tA­ta­bi­nen, Zâkir Ka­dî­rî, Sadri Mak­su­di Arsal, Me­sa­roş (An­ka­ra Et­nog­raf­ya Mü­ze­si uz­ma­nı), Mük­ri­min Halil Yi­nanç, Vâsıf Çınar ve Yusuf Ziya.
Cum­hu­ri­yet'in temel ku­ru­luş­la­rın­dan biri olan, bu­gün­kü adıy­la Türk Tarih Ku­ru­mu, bi­lim­sel araş­tır­ma ve ya­yın­la­rın yanı sıra, ilki 2-11 Tem­muz 1932 ta­rih­le­rin­de top­la­nan ve belli ara­lık­lar­la - gü­nü­mü­ze kadar sü­ren- ulus­la­ra­ra­sı ni­te­lik­te “Türk Tarih Kong­re­le­ri” dü­zen­le­miş­tir. Heyet, "Türk Ta­ri­hi­nin Ana Hat­la­rı" adlı bir ça­lış­ma ya­yım­la­mış­tır. Türk Tarih He­ye­ti, 12 Nisan 1931 ta­ri­hin­de "Türk Tarih Ted­kik Ce­mi­ye­ti" adıy­la ye­ni­den ör­güt­le­nip ça­lış­ma­la­rı­na devam etmiş, ku­ru­mun adı 1935 yı­lın­da "Türk Ta­ri­hi Araş­tır­ma Ku­ru­mu", daha sonra "Türk Tarih Ku­ru­mu" ola­rak de­ğiş­ti­ril­miş­tir. Mus­ta­fa Kemal Ata­türk, ku­ru­mun ça­lış­ma­la­rı ile Cum­hur­baş­ka­nı biz­zat il­gi­len­miş ve top­lan­tı­la­rı­na ka­tıl­mış­tır. Mus­ta­fa Kemal Ata­türk'ten sonra gelen tüm cum­hur­baş­kan­la­rı da bir ge­le­nek ola­rak ku­ru­mun "ko­ru­yu­cu baş­ka­nı" ol­muş­lar­dır.
Mus­ta­fa Kemal Ata­türk, 5 Eylül 1938 ta­ri­hin­de­ki va­si­yet­nâ­me­si­ile, Tür­ki­ye İş Ban­ka­sı'ndaki his­se­le­ri­nin ge­li­ri­nin ya­rı­sı­nı Türk Dil Ku­ru­mu­na, ya­rı­sı­nı da, Türk Tarih Ku­ru­mu'na ba­ğış­la­dı. Kurum, 1940'ta Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­rar­na­me­siy­le kamu ya­ra­rı­na ça­lı­şan der­nek­ler ara­sı­na alın­dı. Türk Tarih Ku­ru­mu, il­ki­ni 1935'te “Ala­ca­hö­yük Ka­zı­sı” ile baş­lat­tı­ğı ar­ke­olo­jik araş­tır­ma­la­rı bu­gü­ne dek sür­dür­müş ve her yıl yak­la­şık 40-50 ka­zı­ya maddi des­tek ver­miş­tir. Türk Tarih Ku­ru­mu 250 bin ki­tap­la, ül­ke­mi­zin en zen­gin ih­ti­sas kü­tüp­ha­ne­le­rin­den bi­ri­ne sa­hip­tir.
Özerk bir kurum olan Türk Tarih Ku­ru­mu'nun gi­der­le­ri­ni de fi­nan­se eden, günde 80 bin cilt kitap ba­sa­bi­lecek ka­pa­si­te­de­ki TTK Ba­sı­me­vi, 1942'den bu yana ik­ti­da­rın kamu ihale ya­sa­sın­da yap­tı­ğı de­ği­şik­lik­ler ne­de­niy­le ilk defa ka­pa­tıl­ma kor­ku­su ya­şa­mış­tır.
Zaman için­de bir­bi­rin­den önem­li ve de­ğer­li bilim in­san­la­rı­nın görev al­dı­ğı Türk Tarih Ku­ru­mu'nda baş­kan­lık ya­pan­lar hep seç­kin in­san­lar, bi­lim­sel kim­li­ği tar­tı­şıl­ma­ya­cak uz­man­lar ol­muş­tur: Tev­fik Bı­yık­lı­oğ­lu, Yusuf Ak­çu­ra, Hasan Cemil Çam­bel, Şem­set­tin Gü­nal­tay, Şev­ket Aziz Kansu, Enver Ziya Karal, . Sedat Alp, Yaşar Yücel, Neşet Ça­ğa­tay, İbra­him Agah Çu­buk­çu , Yusuf Ha­la­çoğ­lu. CHP dö­ne­mi­nin baş­ba­kan­la­rın­dan Ord. Prof. Şem­sed­din Gü­nal­tay, Türk Tarih Ku­ru­mu'na 17 Ara­lık 1941'de baş­kan olmuş ve öl­dü­ğü güne, 19 Ekim 1961'e kadar bu gö­re­vi sür­dür­müş­tür. Yani DP. CHP ile kı­ya­sı­ya mü­ca­de­le et­ti­ği bir dö­nem­de bile, Türk Tarih Ku­ru­mu­na do­kun­ma­mış­tır.
Türk Tarih Ku­ru­mun­da 1932'den 2002'ye değin 70 yılda 10 baş­kan görev yap­mış­ken, son 18 yıl­lık ik­ti­dar dö­ne­min­de -son ata­may­la bir­lik­te- 8 Baş­kan görev yap­mış ola­cak­tır. Bu da, li­ya­kat ye­ri­ne si­ya­set po­li­ti­ka­sı­nın ya­rat­tı­ğı is­tik­rar­sız­lı­ğın somut gös­ter­ge­si­dir.
İstik­rar­dan uzak, si­ya­se­te yakın yeni (!) TTK, çok uzun za­man­dır bir aka­de­mi hü­vi­ye­tin­den uzak­laş­mış ve üret­ken­li­ği­ni yi­tir­miş­tir.
Yeni (!)TTK'nın kü­tüp­ha­ne­si gün­cel­leş­ti­ril­me­miş ve aka­de­mi ile bağı ta­ma­men kop­muş­tur.
Yeni (!) TTK dün­ya­da Tür­ko­lo­ji ala­nın­da ya­yın­lan­mış temel bi­ri­ki­mi takip ede­me­mek­te, proje üre­te­me­mek­te­dir.
Yeni (!) TTK, Türk ta­ri­hi­ne ait yeni bir bakış açısı, yeni bir he­ye­can ge­ti­recek hiç­bir çaba gös­ter­me­mek­te­dir.
Yeni (!)TTK'nın bir bilim po­li­ti­ka­sı yok­tur, bu açığı ka­pa­ta­cak gay­ret ve uy­gu­la­ma­lar­dan uzak­tır.
Yeni (!)TTK'nın em­rin­de çok ciddi bir maddi kay­nak var­dır. Ancak ku­ru­mun neyi niçin yap­tı­ğı­nı te­mel­len­di­recek bir st­ra­te­ji­si, dü­şün­ce ik­li­mi kal­ma­mış­tır.
İşte ya­şa­nan bu olum­suz, bu ya­kı­cı ve yı­kı­cı sü­reç­te:
Ata­türk'ten miras olan TTK'nın sahip ol­du­ğu büyük bi­ri­kim gö­zü­mü­zün önün­de adeta talan ve yok edil­mek­te­dir.
 Bu köklü kurum, son dö­nem­de ta­ri­hin­de hiç ol­ma­dı­ğı kadar si­ya­sal­laş­mış ve ne yazık ki tar­tı­şı­lır hale ge­ti­ril­miş­tir.
 Baş­kan­lı­ğı dö­ne­min­de Türk Tarih Ku­ru­mu­na he­ye­can ka­zan­dı­ran Prof Dr Ali Bi­rin­ci'nin si­ya­se­tin işa­ret et­ti­ği iha­le­le­re onay ver­me­di­ği için is­ti­fa­ya zor­lan­dı­ğı­nı bütün tarih ca­mi­ası bil­mek­te­dir.
 TTK, yakın dönem Tür­ki­ye ta­ri­hi ko­nu­la­rın­da ka­mu­oyun­da ve si­ya­set dün­ya­sın­da or­ta­ya çıkan tar­tış­ma­lar­da ve po­le­mik­ler­de say­dı­ğı­mız ne­den­ler­le sus­kun kal­mış; ta­ri­hin, bi­li­min mer­ke­zin­den uzak­laş­tı­rı­la­rak si­ya­set mal­ze­me­si hal­li­ne ge­ti­ril­me­si­ne fır­sat ya­rat­mış­tır.
 Si­ya­si ik­ti­da­rın ata­dı­ğı TTK baş­kan­la­rı so­run­lu­dur. TTK'nın Kar­tal mo­tif­li lo­go­su­nu bile “Türk­ler­den zi­ya­de Bi­zans'ı yan­sı­tı­yor” zır­va­sıy­la tar­tış­ma­ya açan baş­kan­lar (!) ol­muş­tur. Bu baş­kan­lar (!) ken­di­le­rin­den önce bu ku­rum­da baş­kan­lık yap­mış, yö­ne­tim ku­rul­la­rın­da yer almış önem­li bilim in­san­la­rı­nın eser­le­ri­ni de gör­mez­den ge­le­bil­miş­tir.
Po­li­tik, keyfi ka­rar­lar­la, bir­ta­kım uy­gu­la­ma­lar­la ta­ri­hi ve kül­tü­rü yok sa­ya­bi­lir­si­niz. Ancak siz yok say­sa­nız da on­la­ra var­dır, var ola­cak­tır. Bunun ta­rih­te ne yazık ki pek çok ör­ne­ği var­dır. Ancak bu karar alı­cı­la­rın ismi ya unu­tu­lur ya da muzip bir gü­lüm­se­me ile ha­tır­la­nır. Türk Tarih Ku­ru­mu­na vu­ru­la­cak her darbe “si­ya­se­tin ka­ran­lık ce­ha­le­ti­ni” ta­ri­he miras bı­ra­ka­cak­tır. Tür­ki­ye'de ta­rih­çi­le­rin büyük bir ço­ğun­lu­ğu “ku­ru­mun ge­le­nek­le­ri ve sem­bol­le­ri ile boş yere uğ­ra­şıl­ma­ma­sı” ge­rek­ti­ği nok­ta­sın­da­dır. Si­ya­set bu me­sa­jı al­ma­lı ve doğru de­ğer­len­dir­me­li­dir.
Türk Tarih Ku­ru­mu­nu si­ya­se­tin şamar oğ­la­nı ha­li­ne ge­ti­ren bu ik­ti­dar dö­ne­min­de ya­şa­nan, ama ka­pa­lı ka­pı­lar ar­dın­da kal­dı­ğı için ka­mu­oyu­nun ha­ber­dar ola­ma­dı­ğı pek çok ha­di­se var­dır ve bu ha­di­se­le­rin çoğu is­ti­fa­lar ile so­nuç­lan­mış­tır. Bu ko­nu­da­ki son örnek Kül­tür Ba­ka­nı Meh­met Nuri Ersoy'un Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ka­rar­nâ­me­siy­le ata­nan eski Baş­kan Refik Turan'ı yet­ki­siz ve hu­kuk­suz şe­kil­de gö­rev­den al­ma­sı ve ye­ri­ne, Ata­türk Kül­tür, Dil ve Tarih Yük­sek Ku­ru­mu Baş­kan­lı­ğı'nı ve­kâ­le­ten yü­rü­ten Prof. Dr. Mu­ham­met He­ki­moğ­lu'nu ata­ma­sı­dır.
Bu ha­di­se­ler­den bir baş­ka­sın­da da, TTK baş­kan ve yö­ne­ti­ci­le­ri ku­ru­mun ta­ri­hin­de ilk kez, 2 Ekim 2018'de, 18. Türk Tarih Kong­re­si ön­ce­sin­de Anıt­ka­bir zi­ya­re­ti­ni prog­ram­dan çı­kar­mış­tır. Bunun üze­ri­ne bazı ta­rih­çi­ler ve aka­de­mis­yen­ler ka­ra­ra tepki ola­rak Anıt­ka­bir'e gitme ka­ra­rı almış, bunun üze­ri­ne diğer TTK yö­ne­ti­ci­le­ri de kong­re ön­ce­sin­de Anıt­ka­bir'e git­mek zo­run­da kal­mış­lar­dır.
Türk Tarih Ku­ru­mu ba­kan­la­rın, mil­let­ve­kil­le­rin oyun­ca­ğı ha­li­ne ge­ti­ril­miş; de­ğer­siz­leş­tir­me po­li­ti­ka­sı artık ku­ru­mu yok etme aşa­ma­sı­na ev­ril­miş­tir.
TTK'ya son darbe, top­lum vic­da­nın­da şa­ibe­li bir kurum olan Ensar Vakfı'nın yö­ne­ti­ci­si olan Prof. Dr. Ahmet Ya­ra­mış'ın Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan baş­kan­lı­ğa atan­ma­sıy­la vu­rul­muş­tur. Türk Tarih Ku­ru­mu, ENSAR'a tes­lim edil­miş­tir.
Aka­de­mik ha­ya­tı, Afyon Ko­ca­te­pe Üni­ver­si­te­si'nde geçen Ahmet Ya­ra­mış, artık ne yazık ki şanlı bir geç­mi­şe sahip olan Türk Tarih Ku­ru­mu Baş­ka­nı ol­muş­tur. Prof. Dr. Ahmet Ya­ra­mış'ın Ensar Vakfı'nda ver­di­ği kon­fe­rans­ta söy­le­di­ği ve 1 Kasım 2016'da Afyon yerel med­ya­sın­da yer alan şu söz­le­ri tep­ki­mi­zin ne­den­siz ol­ma­dı­ğı­nın ka­nı­tı­dır: “Cum­hu­ri­ye­tin ye­ni­den inşa edi­le­ce­ği süreç baş­la­dı.”
TTK'nın ba­şı­na ata­nan Prof. Ahmet Ya­ra­mış, Türk Tarih Ku­ru­mu­nu kuran Ata­türk'e “eş­kı­ya” diyen, Cum­hu­ri­yet düş­ma­nı İski­lip­li Atıf'a met­hi­ye­ler düz­müş­tür.
Ya­pı­lan bir atama değil, Cum­hu­ri­yet­le he­sap­laş­ma­da yeni bir cep­he­nin açıl­ma­sı­dır.
Ya­pı­lan, Türk Tarih Ku­ru­mu­nu her yö­nüy­le ele ge­çir­me­ye yö­ne­lik sinsi bir plan­dır.
Ya­pı­lan ayıp­tır. Utanç ve­ri­ci­dir. Hal­kın vic­da­nıy­la dalga geç­mek­tir.
Ya­pı­lan Ata­türk'ün mi­ra­sı­na iha­net­tir.

Ya­pı­lan bu atama ile çok say­gın bir Cum­hu­ri­yet Ku­ru­mu olan, Ata­türk'ün mi­ra­sı­nın TDK ile bir­lik­te bı­rak­tı­ğı TTK'nın ne­re­den ne­re­ye ge­ti­ril­di­ği­ni, ya­şa­nan olum­suz sü­re­ci, bu ge­liş­me­le­rin ne­den­le­ri­ni ve ama­cı­nı ge­lecek ku­şak­lar da bil­sin diye ta­ri­he not dü­şü­yo­ruz.

Ya­pı­lan­la­rı şid­det­le kı­nı­yo­ruz.