DATÇA TOP­LUM SAĞ­LIĞI MÜ­DÜR­LÜ­ĞÜ'N­DEN ASTIM HAS­TA­LI­ĞI VE BİLİNMESİ GE­RE­KEN­LER

Top­lum Sağ­lı­ğı Mü­dür­lü­ğü açık­la­ma­sı­nın de­va­mın­da ''
Dün­ya­da 350 mil­yon ki­şi­nin astım has­ta­sı ol­du­ğu, her yıl 400 bin­den fazla ki­şi­nin ölü­mü­nün as­tı­ma bağlı ol­du­ğu bi­lin­mek­te­dir.
Ül­ke­miz­de, 2017 yı­lın­da ya­pı­lan “Tür­ki­ye Hane Halkı Sağ­lık Araş­tır­ma­sı: Bu­la­şı­cı Ol­ma­yan Has­ta­lık­la­rın Risk Fak­tör­le­ri Pre­va­lan­sı” ça­lış­ma­sın­da 15 yaş ve üstü ye­tiş­kin­le­rin yüzde 6,9'unun şim­di­ye kadar bir dok­tor ta­ra­fın­dan astım ta­nı­sı almış ol­du­ğu; bu sık­lı­ğın ka­dın­lar­da %8,7 er­kek­ler­de ise %5,0 ol­du­ğu be­lir­len­miş­tir. TÜİK ta­ra­fın­dan ya­yım­la­nan 2022 yılı ve­ri­le­ri ise so­lu­num sis­te­mi has­ta­lık­la­rı­nın, %13,5 ile ölüm ne­den­le­ri ara­sın­da üçün­cü sı­ra­da yer al­dı­ğı­nı; bu ölüm­le­rin %0,3'ünün astım ne­de­niy­le ger­çek­leş­ti­ği­ni or­ta­ya koy­mak­ta­dır.
As­tı­mın be­lir­ti­le­ri ne­ler­dir?
Astım; tek­rar­la­yan ve atak­lar ha­lin­de gelen nefes dar­lı­ğı, nefes alıp ve­rir­ken or­ta­ya çıkan hı­rıl­tı/hı­şıl­tı/ıslık sesi, gö­ğüs­te baskı hissi ve ök­sü­rük gibi be­lir­ti­ler­le ken­di­ni gös­te­rir.
Doğru tanı için ya­kın­ma­la­rın de­ğer­len­di­ril­me­si­nin yanı sıra so­lu­num fonk­si­yon test­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı ve ge­ri­ye dö­nü­şüm­lü bu hava yolu dar­lı­ğı­nın gös­te­ril­me­si önem­li­dir.
Astım te­da­vi edi­le­bi­lir mi?
Astım te­da­vi­si­nin amacı has­ta­lı­ğın ya­kın­ma­la­rı­nın kont­rol al­tı­na alın­ma­sı ve has­ta­nın ya­şa­mı­nı nor­ma­le en yakın şe­kil­de devam et­tir­me­si­dir.
Has­ta­lı­ğın ağır­lı­ğı­na uygun ilaç te­da­vi­le­ri­nin ve­ril­me­si; has­ta­nın, ve­ri­len te­da­vi­le­ri öne­ri­len şe­kil­de ve doğru tek­nik­le uy­gu­la­ma­sı; astım te­tik­le­yi­ci­le­rin­den uzak du­rul­ma­sı; bir­lik­te sey­re­den diğer has­ta­lık­la­rın da te­da­vi edil­me­si ile as­tı­mın be­lir­ti­le­ri kont­rol al­tı­na alı­na­bil­mek­te­dir.
Ulus­la­ra­ra­sı ve ulu­sal astım tanı ve te­da­vi reh­ber­le­rin­de, son yıl­lar­da­ki en önem­li ye­ni­lik “nefes açıcı (kur­ta­rı­cı) ilaç­la­rın astım te­da­vi­sin­de tek ba­şı­na kul­la­nıl­ma­ma­sı, asıl te­da­vi edici ilaç olan in­ha­ler kor­ti­zon ile bir­lik­te alın­ma­sı” öne­ri­si­dir. Dü­zen­li uy­gu­la­nan te­da­viy­le as­tım­lı­la­rın önem­li bir kısmı iş ve okul dahil gün­lük ya­şam­la­rı­na, her­han­gi bir kı­sıt­lan­ma ol­ma­dan devam ede­bi­lir­ler.
Astım ilaç­la­rı­nın büyük bir kısmı soluk alma yolu (in­ha­las­yon) ile kul­la­nı­lan ilaç­lar­dır ve bu yolla, daha az yan etki ile hava yol­la­rın­da is­te­nen te­da­vi edici et­ki­yi oluş­tu­rur­lar. Bu ilaç­la­rı içe­ren ci­haz­la­rın (in­ha­ler) öne­ri­len şe­kil­de, doğru kul­la­nıl­ma­sı te­da­vi­nin etkin ya­pı­la­bil­me­si için çok önem­li­dir.
As­tı­mı kont­rol al­tın­da tut­mak için as­tım­lı has­ta­lar ne yap­ma­lı­dır?
Astım kont­ro­lü­nü güç­leş­ti­ren et­ken­ler ara­sın­da; ilaç­la­rın doğru tek­nik­le ve dü­zen­li kul­la­nıl­ma­ma­sı, so­lu­num yolu en­fek­si­yon­la­rı, al­ler­jen­ler, si­ga­ra du­ma­nı ve kim­ya­sal­lar gibi te­tik­le­yi­ci­le­re maruz kal­mak sa­yı­la­bi­lir.
Ya­pı­lan ça­lış­ma­lar; has­ta­la­rın, ilaç­la­rı­nı dok­to­ru­nun öner­di­ği şe­kil­de kul­lan­ma­sı­nın, si­ga­ra­yı bı­rak­ma­nın ve obez has­ta­la­rın kilo ver­me­si­nin, sağ­lık­lı ve den­ge­li bes­len­me­nin, dü­zen­li eg­zer­siz yap­ma­nın, so­lu­nan ortam ha­va­sı­nı temiz tut­ma­nın as­tı­mın kont­ro­lü­nü ko­lay­laş­tır­dı­ğı gös­te­ril­miş­tir. Bu kont­ro­lün sağ­lan­ma­sın­da astım ya­kın­ma­la­rı­nı art­tı­ran fak­tör­le­rin be­lir­len­me­si, bu fak­tör­ler­den ko­run­ma­nın sağ­lan­ma­sı ve dü­zen­li takip al­tın­da te­da­vi­nin sür­dü­rül­me­si önem ta­şı­mak­ta­dır.
As­tım­da eği­ti­min önemi nedir?
Ya­pı­lan araş­tır­ma­lar­da, pek çok as­tım­lı has­ta­nın has­ta­lık hak­kın­da de­tay­lı bil­gi­le­ri­nin ol­ma­dı­ğı gö­rül­müş­tür. Has­ta­nın, has­ta­lı­ğı­nı iyi yö­ne­te­bil­me­si için; has­ta­lı­ğı­nı ta­nı­ma­sı, has­ta­lı­ğın kont­ro­lün­de en önem­li ba­sa­mak­tır.
Bu ne­den­le has­ta­la­rın; astım nasıl bir has­ta­lık­tır, has­ta­lı­ğı neler kö­tü­leş­ti­rir ve bun­lar­dan nasıl ko­ru­nu­lur, has­ta­lı­ğın atak­la­rı ol­du­ğun­da neler yap­ma­lı­dır, te­da­vi­de kul­la­nı­lan ilaç­lar ne­ler­dir ve nasıl kul­la­nıl­ma­lı­dır, bu ilaç­la­rın yan et­ki­le­ri ne­ler­dir gibi pek çok alan­da eği­til­me­le­ri önem­li­dir.
Bu­ra­dan ha­re­ket­le T.C. Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı Halk Sağ­lı­ğı Genel Mü­dür­lü­ğü; Türk To­raks Der­ne­ği ve Tür­ki­ye Ulu­sal Al­ler­ji ve Kli­nik İmmü­no­lo­ji Der­ne­ği iş bir­li­ği içe­ri­sin­de, her yıl, Dünya Astım Gü­nün­de top­lum ve sağ­lık ça­lı­şan­la­rı için eği­tim ve far­kın­da­lık top­lan­tı­la­rı dü­zen­len­mek­te­dir.
Ya­pı­lan is­ti­şa­re­ler ne­ti­ce­sin­de Dünya Astım Günü'nün bu yılki te­ma­sı "As­tım­da Eği­tim Güç Verir: Bilgi Anah­tar­dır" be­lir­len­miş olup çe­şit­li branş­tan he­kim­le­ri­mi­ze, ec­za­cı­la­ra, hem­şi­re­le­ri­mi­ze ve has­ta­la­rı­mı­za yö­ne­lik et­kin­lik­ler dü­zen­le­ne­rek, gün­cel astım eği­ti­mi ile bil­gi­ler güç­len­di­ri­le­cek­tir.
Tüm sağ­lık ça­lı­şan­la­rı­nı ve has­ta­la­rı­mı­zı bil­gi­le­ri­ni gün­cel­le­mek için eği­tim fa­ali­yet­le­ri­mi­ze bek­li­yor, eği­tim ma­ter­yal­la­ri­ni web say­fa­la­rı­mız­dan bu­la­bi­le­cek­le­ri­ni ha­tır­la­tı­yor, kat­kı­la­rı için te­şek­kür edi­yo­ruz.
https://?hsgm.?sag­lik.?gov.?tr/?tr/?do­ku­man­lar-kro­nik­has­ta­lik­lar.?html

#As­tım­da­Eği­tim­Güç­Ve­rir!
#As­tım­da­Bil­gi­Anah­tar­dır!